تعویض تسمه تایمینگ موتور

یکی از قطعات موتور که میباید در زمان معین خود یعنی 60000کیلومتر تعویض گردد تسمه تایمینگ موتور است.
دراکثرخودروهای امروزی(بجز پژو2000)درموتور انها تاج پیستون صاف بوده و در صورت خرابی تسمه و از تایم افتادن موتور بلافاصله سوپاپها با سطح پیستون برخورد می نمایند.
که علاوه بر خرابی پیستون وکج شدن سوپاپها باعث صدمه جدی به سیلندر و سرسیلندر خواهد شدکه هزینه تعمیراتی بیش از 500000تومان را به دنبال خواهد داشت.در این حالت موتور خاموش شده و تحت هیچ شرایطی روشن نمی گردد و می باید با یک جرثقیل و یا بکسل کردن ان را به تعمیرگاه منتقل نمایید.
لذا پیشنهاد میگردد حتما این تسمه را در زمان اعلام شده از طرف سازنده خودرو;تعویض نمایید تا از این خسارت جدی و خطرناک جلوگیری گردد.
علیرغم اینکه تسمه تایمینگی که من برای خودروی خود در این کیلومتر تعویض نمودم کوچکترین خرابی نداشت ولی به به دلیل اینکه هزینه تعویض تسمه پایین تر است و ریسک توقف موتور نیز پایین می اید این تعمیر پیشگیرانه را انجام دادم. (قیمت تسمه در حدود 15000تومان ;دستمزد 15000تومان وصرف حداکثر یک ساعت زمان برای این تعویض)
توصیه میگردد از مرغوبترین تسمه تایم در بازار استفاده گردد.چون استفاده از یک تسمه نامرغوب باعث جداشدن دندانه های تسمه خواهد شد .و موتور بلافاصله از تایم خارج خواهد شد و اتفاق فوق به وجود خواهد امد.

دلایل از تایم خارج شدن موتور
1-پارگی تسمه تایمینگ به دلیل استهلاک بالا و تنش های زیاد وارده به ان
2-جدا شدن دندانه های تسمه
3-شل بودن زیاد تسمه تایمینگ که بیشتر به دلیل خرابی تسمه سفت کن اتفاق می افتد.
جهت تست شل ویا سفت بودن تسمه با فشار انگشت دست تسمه باید بین 2 الی 3 میلیمتر انعطاف داشته باشد.

عواملی که باعث پارگی تسمه و یا کنده شدن دندانه های ان میگردد:
1-استفاده زیاد از دورهای بالای موتور بخصوص در دورهای بیش از 4000دور در دقیقه که باعث استهلاک سریع قطعات می گردد.
2-عدم استفاده از دنده مناسب بخصوص در سربالائی ها و یا عبور از روی سرعت گیرها ;که باعث فشار خیلی زیاد روی موتور و به عبارتی روی این تسمه میگردد.که در سربالائی حتما از دنده سنگین باید استفاده گردد.
3-خرابی تسمه سفت کن که در صورت گیرپاژ کردن ان باعث کشیدگی و پارگی تسمه تایم خواهد شد.
4-زیاد سفت کردن تسمه که در ابتدا باعث خرابی تسمه سفت کن و در نهایت خرابی تسمه خواهد شد.
5-تسمه های نامرغوب در بازار به وفور یافت می شود که توان تحمل بارهای زیاد را ندارند و به سرعت مستهلک میگردند. لازم است جهت خرید یک تسمه مناسب با یک تعمیر کار مجرب مشورت نمایید.
6-در صورت خرید تسمه تایم با یک بازدید چشمی از عدم شکستگی در سطح تسمه مطمئن گردید و از تا زدن ویا از قراردان در جای نامناسب (مثل قرار دادن درجعبه ابزار و یا گذاشتن وسایل روی ان)خودداری نمائید.وظاهر کلیه دندانه های تسمه بازدید گردد و در صورت رویت سیم هائی نازک شبیه نایلون از ان استفاده نگردد.
7- رانندگی بدون تنش بر موتور شرط اصلی جهت جلوگیری از استهلاک کلیه قطعات خواهد شدمانند take off

میل لنگ چیست؟

میل لنگ دارای شکل فضایی خاصی است که با توجه به تعداد لنگ‌هایش با یکدیگر تفاوت می‌کنند. ساده‌ترین میل‌لنگ ، میل‌لنگ یک موتور تک سیلندر است. که دارای یک لنگ در وسط و دو تکیه گاه در طرفین است.

ریشه لغوی

میل لنگ یک کلمه فارسی است و بیانگر میله‌ای است که از حالت ضخیم خارج شده است. معنای کاربردی میل لنگ عبارتست از یکی از قطعات موتور که باعث می شود قدرت چرخشی تولید شود.

برای آنکه تصوری از شکل فضایی میل لنگ داشته باشید. یک فیلتر دستی را تصور کنید. که قسمت دستگیره آن همان لنگ و طرفین آن (که در یک راستا قرار داند) تکیه گاههای میل لنگ می‌باشند. تعداد لنگ‌های میل لنگ متناسب با تعداد سیلندرهای یک موتور است. بدین شکل که پیستون قرار گرفته در داخل هر سیلندر به یکی از لنگهای میل لنگ متصل می‌گردد. البته این حالت در موتورهای پیستونی که سیلندرهای آنها به شکل ردیفی قرار گرفته‌اند صادق است.


در موتورهای پیستونی V شکل (موتورهای خورجینی) تعداد لنگ‌های میل لنگ معمولا 2/1 تعداد سیلندرهای موتور است. و به هر لنگ دو پیستون متصل می‌گردد. هدف از استفاده از میل لنگ در موتور اینست که حرکت دورانی تولید گردد. برای مثال همان فیلتر دستی را در نظر بگیرید. در حالیکه که دستگیره فیلتر با استفاده از دست چرخانده می‌شود. در این حالت دستگیره یک مسیر دایره‌ای شکل طی می‌کند. در حالیکه نوک‌ متر در سر جایش در محل ایجاد سوراخ باقی مانده است و تنها در آنجا چرخش می‌کند (دستگیره بر روی محیط دایره سیر می‌کند و نوک متر در مرکز دایره قرار دارد.).

در موتورهای پیستونی می‌توان نیروی پیستون را به نیروی دست تشبیه کرد که باعث به حرکت در آوردن قسمت لنگ می‌شود (البته اینکار به کمک شاتون انجام می‌پذیرد). هر چند که حرکت پیستون به شکل رفت و برگشتی است، لیکن به علت چرخش قسمت لنگ در میان سر بزرگ شاتون این حرکت به شکل چرخشی در می‌آید و در نهایت ما چرخش مطلوب خوبی را از سر میل لنگ می‌گیریم که می‌توان آنرا به نوک فیلتر تشبیه کرد.

ساختمان میل لنگ



اغلب میل لنگ‌ها از جنس فولاد با کربن متوسط یا آلیاژ فولاد در ترکیب با فلزات کروم و نیکل و به رویش آهنگری ساخته می‌شود. البته در تعداد معدودی از موتورهای چند سیلندره که با دورهای بالا کار می‌کند میل لنگ را با استفاده از روش ریخته گری می‌سازند که در مواد آن نسبتا مقادیر زیادی از کربن و مس را بکار می‌برند. اجزای میل لنگ از محورهای اصلی ، لنگ‌ها یا محورهای اصلی لنگ ، بازوهای لنگ ، و وزنه‌های تعادل تشکیل شده است.



لنگ‌ها



لنگ‌ها قسمت‌هایی از میل لنگ می‌باشند که بر روی خط محور اصلی میل لنگ قرار نگرفته‌اند (مثل دستگیره چتر) و انتهای بزگ شاتون به آنها متصل می‌گردد. تعداد لنگ‌ها در موتورهای ردیفی برابر با تعداد سیلندرهای و در
موتورهای V شکل نصف تعداد سیلندرها است.



محورهای اصلی

محورهایی از میل لنگ می‌باشد که با خط محوری اصلی میل لنگ هم مرکز می‌باشند این محورها در محفظه میل لنگ درون یا تاقانون‌های ثابت قرار گرفته و با اتکا به آنها می‌چرخند هر یاتاقان ثابت از دو نیمه یا تاقان تشکیل شده است. که نیمه بالایی آن که نیمه ثابت نامیده می‌شود. با بدنه موتور و در محفظه میل لنگ بصورت یکپارچه ریخته گری شده است و نیمه پایینی
بوسیله دو عدد پیچ و مهره در نیمه بالایی متصل می‌گردد. غالبا تعداد محورهای اصلی میل لنگ در موتورهای مختلف (حتی با تعداد سیلندرهای برابر) فرق می‌کند.



بازوهای لنگ

قسمت‌هایی از میل لنگ می‌باشند که محورهای اصلی میل لنگ را به لنگ‌ها وصل می‌کنند البته بازوهای لنگ با وزنه‌های تعادل (که در پی خواهد آمد) بصورت
یکپارچه هستند.



وزنه‌های تعادل

در وزنه‌های تعادل به منظور ایجاد تعادل در برابر نیروهای پیستون و شاتون استفاده می‌شود وزنه‌های تعادل در مقابل لنگ‌ها قرار می‌گیرند.



انواع میل نگ و متعلقات آن

میل لنگ‌ها را می‌توان براساس تعداد لنگهایشان یا محورهای اصلی و غیره طبقه بندی کرد اما اصولا برای میل لنگ‌ها طبقه بندی خاصی وجود ندارد و تفاوت‌های آنان و به نحوه استفاده و هدف از ساخت آنها بر می‌گردد آنچنانکه اندازه میل لنگ ، تعداد محورهای اصلی، تعدا لنگها و طرز قرار گرفتن لنگ‌ها بر روی میل لنگ همگی به نوع ، اندازه و دور موتور ، موتور مورد نظر بستگی دارد.



سایر متعلقات

به قسمت جلو میل لنگ چرخ دنده‌ای متصل است که معمولا چرخ دنده ، میل بادامک و یا سایر چرخ دنده‌های مورد لزوم را به حرکت در می‌آورد. در جلو این چرخ دنده یک پولی قرار می‌گیرد که برای به حرکت در آوردن ژنراتور (یا آلترناتور) و پمپ آب مورد استفاده قرار می‌گیرد. و در انتهای پشتی میل لنگ صفحه‌ای وجود دارد که فلایویل را بوسیله پیچ بر روی آن نصب می‌کنند

همه چیز در مورد سر سیلندر خودرو

تعریف

سرسیلندر در پوشی است که با بلوک سیلندر تشکیل اطاق احتراق را می دهد و شکل آن تابع ساختمان سیلندر بوده و چنانچه از نوع خنک کننده با آب باشد دارای مجاری آب و در غیر این صورت دارای شیارهای خنک کننده با هوا می باشد.
سرسیلندر با پیچ و مهره به بلوک سیلندر متصل می شود در کف سرسیلندر به تعداد سیلندر ها گودی وجود دارد بنام اطاق احتراق روی سرسیلندر. داخل هر اطاق احتراق سوراخی برای قرار دادن شمع وجود دارد.

متعلقات سرسیلندر

محل بسته شدن شمع در سرسیلندر. بسته به ساختمان سرسیلندر در سطح جانبی یا فوقانی آن قرار دارد.
در صورت قرار گرفتن سوپاپها در سرسیلندر قطعات تشکیل دهنده مکانیزم سوپاپ ها از قبیل اسبکها و گیتهای سوپاپ و سیت سوپاپ و میل سوپاپ (موتورهای میل سوپاپ رو) فنرها و غیره که همگی در محلهای مخصوص خود در سرسیلندر بسته می شود.
کانالها و مجاری آب و روغن.
محل های عبور میل تایپت.
مانیفولد ها (لوله های که سوخت را به داخل سیلندر وارد کرده و پنجه اگزوز که دود و مواد حاصل از احتراق را از سیلندر خارج می کند).
محل بستن ترموستات.
جنس سرسیلندر

جنس سرسیلندر از آلیاژهای آهن (چدن دندانه ریز) یا آلیاژهای آلومینیوم. به دو صورت ریختگی یا تزریقی در داخل قالبهای بخصوص ساخته می شود. سرسیلندر معمولا یکپارچه و یا اگر طول موتور زیاد و یا سنگین باشد چند تکه ریخته شده و سپس سطوح لازم را تراشیده و صیقل داده و بشکل مورد نظر در می آورند.
انواع سر سیلندر

سرسیلندر بسته بترتیب و نوع قرار گرفتن سوپاپها بطور کلی به چهار دسته تقسیم می شود:
(I-head) آی هد
(F-head) اف هد
(T-head) تی هد
(L-head) ال هد
شکل قرار گرفتن سوپاپ در سرسیلندر های ای هد یا خطی یک ردیفه یا دو ردیفه است بعضی سرسیلندرها فاقد محل عبور سوپاپ می باشند مثل تی هد و ال هد.
باز و بستن سرسیلندر

یکی از قطعات که باز و بستن آن بسیار مهم می باشد و باید کمال دقت را در این امر مبذول داشت سر سیلندر است.
باز بستن غلظ سرسیلندر باعث ایجاد عیوب از جمله تاب دیدگی و یا سوختن مرتب واشر سیلندر می گردد.
نکات زیر در باز و بستن سرسیلندر بسیار مهم است

هیچگاه و در هیچ مورد سرسیلندر را در موقعی که موتور گرم است باز نکنید (خیلی مهم).
بست باطری را باز کنید (این امر در هر موقعیکه خواستیم گیربکس یا موتور یا قطعات دیگر مانند استارت دینام و غیره را باز کنیم الزامی است).
آب موتور را خالی می کنید.
در صورت باز کردن رادیاتور محوطه عمل وسیعتر می شود.
کلیه اتصالات لوله های آب رادیاتور – ترموستات و لوله های بخاری را باز کنید.
اتصالات الکتریکی از قبیل سیم درجه آب و وایراهای شمع را باز کنید.
کلیه شمع ها را باز کنید.
بست گلویی اگزوز را باز کرده و از اتصال خارج کنید.
کلیه سیم ها و لوله های مربوط به کاربراتور را باز کرده و علامت گذاری کنید.
کاربراتور را باز کنید.
درب قالپاق سوپاپ را باز کنید.
در صورتیکه اسبک ها و پایه های آن مانع باز کردن پیچ های سرسیلندر باشد آنها را نیز باز کنید.
میل تایپت ها را بر دارید.
با آچار بکس مناسب و دسته بکس، با کمک رابط و به روشهای زیر پیچها را ابتدا دو رزوه شل و سپس باز کنید.
باید دقت کرد که مقدار گشتاور (مقدار وارد بر پیچ) در سفت کردن مطابق با مقدار کاتالوگ ماشین مورد نظر باشد. مقدار گشتاور را باید از کاتالوگ بدست آورید در صورت نداشتن کاتالوگ قبل از باز کردن و شل کردن پیچ های سرسیلندر می توان توسط آچار ترکمتر مقدار گشتاور را بدست آورد.
بدین منظور آچار ترکمتر را با بکس مناسب بر روی گل پیچ قرار داده و بسمت سفت شدن به دسته ترکمتر به آرامی فشار می آوریم و تا حدی این فشار را ادامه می دهیم تا پیچ در جای خود حرکت نکند این عمل را با پیچهای دیگر تکرار کرده میانگین عدد نشان داده شده توسط ترکمتر محاسبه و بعنوان مقدار گشتاور پیچ های سرسیلندر موتور مورد نظر در موقع سفت کردن پیچها استفاده می کنیم.
عیوب سرسیلندر

ترک خوردگی
بر اثر یخ زدن شدید آب در سرسیلندر و یا زمانی که در حین تعمیر در اثر بی احتیاطی ضربه شدید به آن وارد آید، بوجود می آید.
علاج این امر:
اگر ترک بسیار مویی و ریز باشد، واندربل و واندرسیل را از طریق رادیاتور داخل سیستم خنک کننده پس از برداشتن ترموستات میریزند تا ضمن چرخش آب داخل ترک ها نفوذ کرده و ترک ها را بگیرد.
تعمیر بوسیله دوختن.
بوسیله جوش دادن.
تاب دیده گی

علل تاب برداشتن سرسیلندر:
باز و بسته کردن غلط سرسیلندر.
باز کردن آن موقع گرم بودن سرسیلندر.
نامیزان بستن پیچهای سرسیلندر.
سوختن واشر سرسیلندر.
گرم شدن بیش از حد.
علائم تاب دیده گی سرسیلندر:
سوختن مرتب واشر سرسیلندر.
موتور دیر روشن شده و بد کار می کند.
کمپرس داخل کربراتور و اگزوز و کارتر و رادیاتور می گردد.
گرم کردن زیاد موتور.
مخلوط شدن آب و روغن.
آب سوزی (خارج شدن بخار آب از اگزوز).
کمی کمپرس.
آزمایشات تاب دیدگی سرسیلندر
سرسیلندر را پس از باز کردن، کاملا شستشو داده و سطح سرسیلندر را با شابر کاملا تمیز کرده و قطعات باقیمانده از واشر و یا ذرات را کاملا پاک کنید.
طریقه آزمایش:
بوسیله سنگ مرع و فیلر 0.20 میلیمتر.
آزمایش با خط کش فلزی و فیلر.
آزمایش با پودر سرنج.
کربن گرفتن سرسیلندر (اطاق احتراق)
در اثر احتراق مخلوط هوا و بنزین در داخل سیلندر به مرور مقداری دود در اطاق احتراق جمع شده که می تواند کاملا در کار موتور موثر واقع شود. این دوده علاوه بر اینکه حجم اطاق احتراق را کوچک ساخته نسبت تراکم را در موتور بالا می برد که خود باعث احتراق زود رس در موتور می شود.
سرخ شدن کربن در زمان احتراق چه در الکترود های شمع و چه در نقاط گرم دیگر مانند سطح نعلبکی سوپاپها و سطح بالای پیستون، باعث ایجاد احتراق های نا به هنگام می گردد. بنابراین از علائم زیاد شدن کربن در اطاق احتراق، می توان انفجار خود سوزی و بالا رفتن کمپرس موتور را نام برد.
موتورهایی که بعد از بستن سوئیچ جرقه بگردش خود ادامه می دهند، چنانچه خودسوزی در اثر گرم بودن بیش از حد الکترودها و یا حرارت بیش از حد سرسیلندر بعلت گرفتگی مجاری آب و یا ضعیف شدن سیستم خنک کننده یا تنظیم نبودن جرقه نبتشد، می تواند در اثر ازدیاد دوده در اطاق احتراق باشد.
انفجار موتور اکثرا در هنگام باز بودن دریچه گاز قبل از اینکه موتور زیر بار برود شنیده می شود. کارخانجات سازنده موتور معمولا کیلومتر معینی را برای کربن گیری و یا تعمیرات سرسیلندر تعیین می کنند ولی گاهی عیوبی در موتور پیش می آید که فواصل کربن گیری را نزدیکتر می سازد از جمله:
روغن سوزی.
کم شدن کمپرس موتور.
گرفتگی در لوله اگزوز.
اشتباه جا انداختن زنجیر دنده میل لنگ و میل سوپاپ.
گرفتگی در هواکش کارتر و سرد کار کردن موتور.
گرفتگی در هواکش کاربراتور.
کار نکردن صافی هواکش.
غنی بودن مخلوط بعلت عدم تنظیم درست کاربراتور.
اشتباه بودن زمان جرقه.
ضعیف بودن جرقه در شمع.
واشر سرسیلندر

واشری است از جنس نسوز که مابین بلوک و سرسیلندر قرار می گیرد. واشر سر سیلندر عمل آب بندی کمپرس را انجام می دهد. کلفتی این واشر در اطراف اطاق احتراق بیشتر است.
جنس واشر سرسیلندر

از ورقه های فلز نرم یا پنبه نسوز و فلز نرم ساخته می شود. واشر سرسیلندر انواع مختلف دارد. یک لایه که از آلیاژ آلومینیوم و کروم، دو لایه که از فلزات نرم و پنبه نسوز، سه لایه که از لایه های مسی بخاطر نرمی آن و بهتر شدن عمل آب بندی، مقوا یا پنبه نسوز جهت مقاومت در مقابل حرارت زیاد و لایه فولادی جهت مقاومت زیادتر در مقابل فشار و حرارت تشکیل شده است.
پنبه نسوز یا اسبست یک ماده معدنی است که نقطه ذوب آن 1550 درجه سانتیگراد است.
واشر سرسیلندر یکبار مصرف است و زمانی که بسته شد بعد از باز کردن سرسیلندر دیگر قابل استفاده نخواهد بود لذا قبل از تعویض واشر سرسیلندر حتما سرسیلندر را از لحاظ تاب دیدگی باید آزمایش کرد. ضمنا سطح سرسیلندر نباید ناصاف باشد.
عیوب واشر سر سیلندر

واشر سر سیلندر ممکن است بسوزد یا نیم سوز شود.

علل سوختگی واشر سرسیلندر عبارتند از:
تاب داشتن سرسیلندر.
ترکیدن سرسیلندر.
شل بودن پیچهای سرسیلندر.
گرم کردن بیش از اندازه موتور.
نامیزان بستن پیچهای آن.
علائم سوختگی واشر سر سیلندر:
خارج شدن آب از اگزوز.
گرم کردن موتور.
ورود کمپرس در داخل رادیاتور (جوش کاذب).
کمی کشش موتور.
قاطی کردن آب و روغن.
دیر روشن شدن موتور.
توجه:
اگر بخار در حالت گرم بودن موتور از اگزوز خارج شود دلیل بر سوختن یا نیم سوز بودن (ترسیدگی) واشر سرسیلندر است.
نکته مهم

در موتورهایی که دارای بوش تر هستند در صورتیکه عیبی از عیوب سرسیلندر یا واشر سرسیلندر باشد، در این حالت فقط باز کردن سرسیلندر کافی است. باید پس از باز کردن کلیه پیچهای سرسیلندر همه پیچها را بجز دو پیچ سرسیلندر را خارج می کنیم و سپس سرسیلندر را چند بار به چپ و راست در سر جای خود حرکت داده تا اگر احتمالا بوش پیستون با سیلندر درگیری داشته باشد با این حرکت از درگیری خارج شود. چون اگر این عمل را انجام ندهیم و سرسیلندر را بر داریم امکان دارد بوش پیستون مقداری با سرسیلندر به سمت بالا حرکت کرده و باعث خرابی و از آب بندی خارج شدن واشر آب بندی بوش پیستون بگردد.
در صورت عدم توجه به این نکته امکان دارد پس از بستن سرسیلندر و روشن کردن موتور آب و روغن مخلوط شده در نتیجه بازکردن موتور و تعویض کلیه واشرها لازم شود.

توجه:
پس از بستن سرسیلندر و سفت کردن پیچهای سرسیلندر توسط ترکمتر بدون اینکه آب در داخل موتور باشد موتور را روشن کرده و قبل از گرم شدن موتور آن را خاموش کنید سپس با آچار ترکمتر سفت بودن پیچها را کنترل کنید.
نکاتی در مورد تعویض واشر سرسیلندر

برای جاگذاری واشر سرسیلندر از هیچ گونه مواد خارجی مانند گریس یا چسب استفاده نکنید.

توجه:
علامت (TOP) روی واشر سرسیلندر در موقع بستن باید به سمت بالا بوده و در صورت نبودن علامت با منطبق کردن واشر با بلوک می توان به جهت واشر سرسیلندر پی برد. در ضمن سمت مسی واشر سر سیلندر به سمت پایین و روی بلوک سیلندر قرار می گیرد

۴۵ توصیه برای کاهش مصرف بنزین

پیش از اینکه بخواهید سوار خودروی خود شوید از خودتان بپرسید «آیا این سفر ضروری است؟»

2- مسیرهای کوتاه را پیاده بروید یا از دوچرخه استفاده کنید. این ورزش ها خیلی خوب هستند.

3- با دوستان و همسایگان قرار بگذارید که هر روز یکی از شماها ماشین بیاورد. به این ترتیب هم خرج بنزین تان کم می شود هم اینکه کمتر رانندگی می کنید.

4- همیشه کوتاه ترین مسیر را انتخاب کنید و از گذرگاه های پرترافیک حذر کنید.

5- کارهایی را که باید انجام بدهید سازماندهی کنید که در هر سفر تعداد کارهای بیشتری انجام بدهید.

6- هر وقت که ممکن است از رانندگی در ساعات پرازدحام پرهیز کنید.

7- هرکاری را که می شود با تلفن پیگیری کنید و با ماشین در خیابان ها نگردید.

8- هرجا که سرویس توزیع دارد از آن استفاده کنید. بگذارید دیگران خرج بنزین بکنند.

9- خریدهایتان را فهرست کنید و همه آنها را یک یا دو بار درهفته یک جا انجام بدهید.

10- بگذارید بچه ها پیاده بروند و بعضی خریدها را انجام بدهند. مدرسه را هم می توانند پیاده بروند.

11- وسایل حمل و نقل عمومی خیلی به صرفه تر هستند. به خصوص وقتی می خواهید یک نفره برانید.

12- هرچه می توانید وسایل کمتری در ماشین خود بگذارید. هرچه ماشین سبک تر باشد کمتر بنزین مصرف می کند.

13- با سرعت نرانید. اگر با سرعت 90 کیلومتر در ساعت رانندگی کنید می توانید 21 درصد بیشتر از زمانی پیش بروید که با سرعت 110 کیلومتر در ساعت می رانید.

14- طوری برنامه ریزی کنید که مجبور نشوید برای به موقع رسیدن سریع رانندگی کنید.

15- وقتی ماشین را روشن می کنید لازم نیست بیش از 30 ثانیه درجا کار کند. ماشین های جدید طوری طراحی شده اند که حتی در هوای سرد می توانند بلافاصله راه بیفتند.

16- اگر باید بیش از 30 ثانیه بایستید نگذارید ماشین درجا کار کند. برای کاهش مصرف سوخت بهتر است موتور را خاموش کنید و بعداً دوباره آن را روشن کنید.

17-فشار پایتان را روی پدال گاز تغییر ندهید. سعی کنید تاجایی که ممکن است با گاز یکسان برانید.

18- باد چرخ ها را همیشه تنظیم کنید؛ به خصوص وقتی هوا سرد می شود یا در جاده با سرعت بالا می رانید حتماً برای تنظیم باد مراجعه کنید.

19- تا جایی که می شود تهویه هوا را روشن نکنید به جای آن شیشه ها را پایین بکشید.

20- «تیک آف» نکنید. وقتی ماشین را روشن می کنید خیلی آرام پدال گاز را فشار بدهید.

21- از ترمزهای ناگهانی بپرهیزید. هرجا که امکان دارد مثلاً در بعضی چراغ قرمزها از خیلی قبل پایتان را از روی گاز بردارید و ماشین را خلاص کنید تا ماشین خود به خود و آرام آرام بایستد.

22- وسایل اضافی را که موجب ایجاد مقاومت در برابر باد می شوند بردارید. مثلاً باربند یا باربند اسکی را در زمانی که به آنها احتیاج ندارید باز کنید.

23- حواستان را جمع کنید که حتماً پیش از حرکت ترمزدستی را بخوابانید.

24-هیچ وقت پیش از خاموش کردن ماشین گاز ندهید. این کار هم موجب هدر رفتن بنزین می شود و هم باعث فرسوده شدن سیلندرها.

25- پیش از راه افتادن و در مسیرهای درون شهری به رادیو پیام گوش بدهید و وارد راه هایی که بسته یا پرترافیک است نشوید.

26- در باک بنزین خود را وارسی کنید که خوب بسته بشود.

27- هرچه زودتر به دنده های سبک بروید. اگر ماشین دنده اتوماتیک دارید یک ثانیه زودتر پایتان را از روی پدال گاز بردارید.

28- وقتی می بینید دارید از ماشینی سبقت می گیرید این کار را هرچه سریع تر انجام بدهید. .معطل نکنید.

29- تنظیمات ماشین را ماه به ماه وارسی کنید تا زیادی سوخت مصرف نکند.

30- هرچندوقت یک بار ترمزهای ماشین را وارسی کنید و اگر لازم بود آنها را تنظیم کنید. اگر ترمز کاملاً تنظیم نباشد مقاومت زیاد و سوخت بیشتری مصرف می شود.

31- موقع خرید خودرو تاجایی که نیازتان اجازه می دهد سعی کنید خودروی کوچک تری انتخاب کنید. هرچه خودرو کوچک تر و بالطبع سبک تر باشد بنزین کمتری مصرف می کند.

32- در انتخاب خودرو ماشین هایی که مجهز به لوازم پرمصرف هستند را کنار بگذارید؛ تهویه مطبوع، لوازم برقی مانند شیشه برقی یا قفل مرکزی و دنده اتوماتیک از این دسته خودروها هستند.

33- اگر در شهری با آب و هوای گرم زندگی می کنید خودرویی با رنگ روشن خریداری کنید و تودوزی آن را هم روشن انتخاب کنید تا نور و گرما را بازبتاباند. شیشه های مات هم از گرم شدن داخل ماشین جلوگیری می کند.

34- از لاستیک های رادیال استفاده کنید تا اصطکاک کمتری بین تایر و جاده ایجاد بشود.

35- موقع رانندگی بگذارید چشمتان بیش از پایتان حرکت کند. از دور مراقب چراغ قرمزها و سایر موانع باشید تا لازم نباشد یکباره ترمز بگیرید.

36- فرمان اتومبیل را ثابت نگه دارید البته تا جایی که ممکن است. هرقدر خط عوض کنید و در عرض خیابان حرکت کنید خودروی شما مسافت بیشتری می پیماید و بنزین بیشتری هم می سوزاند.

37- باک ماشین را زیادی پرنکنید چون ممکن است سرریز بشود یا در سربالایی های تند چکه کند.

38- زمستان ها تایر خودروی خود را با تایرهای یخ شکن جایگزین کنید یا اینکه با کمترین برفی که آمد زنجیر چرخ ببندید. درغیراین صورت موتور ماشین بیشتر کار می کند و بنزین بیشتری می سوزاند.

39- وقتی از دور می بینید که جاده سربالایی می شود پیش از آنکه به آن برسید سرعت بگیرید و وقتی روی شیب هستید سرعت تان را همان اندازه حفظ کنید. اگر در سربالایی گاز بدهید بنزین خیلی زیاد مصرف می شود.

40- فیلتر هوا را زودبه زود وارسی کنید و اگر کثیف بود آن را تعویض کنید.اگر فیلتر هوا کثیف باشد جریان هوا به موتور مختل می شود و بنزین بیشتری می سوزاند.

41- ممکن است لاستیک های پهن و اسپورت به نظر زیبا باشند اما مقاومت حرکت و مصرف سوخت رابالا می برند.

42- روغن ماشین را به موقع عوض کنید. اگر روغن ماشین تمیز باشد اصطکاک کمتری در موتور ایجاد می شود و با مقدار ثابت سوخت می توانید یک تا دو درصد بیشتر برانید.

43- به جای برنامه های تفریحی بیرون از خانه و گشت وگذار در خیابان ها دوستانتان را به خانه خود دعوت کنید.

44- اگر نوع شغل تان طوری است که می توانید آن را در خانه انجام بدهید از رئیس تان اجازه بگیرید و یک یا دو روز درهفته را به محل کار نروید و کارها را در خانه دنبال کنید. اگر هم خودتان رئیس جماعتی از کارمندان هستید ببینید کدام یک از کارمندان می تواند کارش را در خانه انجام بدهد و به او این اجازه را بدهید.

45- وقتی نزدیک مقصد موردنظرتان می شوید در اولین جای پارکی که دیدید پارک کنید و به امید پیدا کردن جای پارک درست روبه روی مقصدتان در خیابان بالا و پایین نروید. از کمی پیاده روی ضرر نمی کنید

باتری اتومبیل

زمانی که صنعت خودروسازی در ابتدای راهش بود از الکتریسته تنها برای آتش زدن سوخت درون موتور استفاده می شد. در اوایل دهه ۱۹۲۰ استارت های الکتریکی جانشین هندل شدند. چراغ جلو های الکتریکی نیز لامپ های استیلنی را منسوخ کردند و عرعر بوق های الکتریکی نیز جیر جیر بوق های بادی دستی را محو کردند. امروزه یک اتومبیل نیازمند سیستم مفصلی از مدارهایی است که باید تمام الکتریسته مورد نیاز برای کاربردهای روزمره را تولید، انبار و تقسیم کند. اولین بخش عمده در سیستم الکتریکی باتری است. باتری وسیله ای است که برای ذخیره نیروی مورد نیاز استارت زدن و به کار انداختن لوازم جانبی مثل ساعت ، رادیو و علائم هشدار دهنده در زمان خاموشی موتور مورد استفاده قرار می گیرد . دومین بخش مهم ، موتور استارت زن است که برای روشن کردن موتور به کار می رود. سومین بخش دستگاه شارژ است که از موتور نیرو می گیرد و آن را با نام مولد می شناسیم. این وسیله زمانی که موتور در حرکت است به سیستم الکتریکی، برق می رساند و به اصطلاح باتری را پر می کند. اتومبیل به کمک چنین اجزایی منبع الکتریسته خود را حفظ می کند. وسیله ای موسوم به آفتامات یا تنظیم کننده ولتاژ نیز سطح الکتریسته را ثابت نگه می دارد و جعبه فیوز نیز از تبدیل شدن مسائل کوچک به مشکلات بزرگ جلوگیری می کند. اتومبیل مدرن لوازم جانبی الکتریکی بسیاری مثل رادیو، تلفن های ماهواره ای، گرم کن شیشه عقب و قفل های الکتریکی درها و نیز موتورهای گوناگونی دارند که برای به حرکت درآوردن بخش های مختلف مثل سان روف به کار می روند. اولین منبع الکتریسته اتومبیل باتری است که مهمترین کارکرد آن روشن کردن موتور است زمانی که موتور کار می کند یک مولد وظیفه تامین نیازهای الکتریکی اتومبیل و برگرداندن انرژی به باتری را به عهده می گیرد. یک باتری ذخیره دوازده ولتی شامل لایه هایی از ورقه های سربی بارگذاری شده منفی و مثبتی است که هر کدام از آنها همراه با جدا کننده های عایقشان شش پیل دو ولتی را می سازند. این پیل ها با یک مایع هادی الکتریسته موسوم به الکترولیت پر می شوند که معمولاً از ترکیب دو سوم آب مقطر و یک سوم اسید سولفوریک به دست می آید. واکنش ورقه های سربی و الکترولیت انرژی شیمیایی تولید می کند که به هنگام برقراری مداری بین ترمینال های مثبت و منفی باتری تبدیل به الکتریسته می شود. باید توجه داشت که تمامی عملکرد های فوق العاده لوازم جانبی الکتریکی و طراحی پیشرفته شان در نهایت و تماماً با نقصی در جزء اصلی این سیستم یعنی باتری، دچار شکست می شوند. بدون این مخزن پتانسیل الکتریکی بهترین اتومبیل دنیا نیز مثل یک درخت بی حرکت خواهد بود و دیگر با یک مجسمه فلزی تفاوتی نخواهد داشت. البته ثابت شده است که عمده ترین عامل عدم استارت کردن موتور، اتصال های ناقص است اما مشکلات باتری نیز دومین عامل شایع دراین باره به حساب می آید. همانطور که توضیح داده شد این عامل محرک اولیه خودرو بر اساس اصول الکترو شیمیایی کار می کند اما رویه طراحی و آزمایش آن در طول دو دهه اخیر به چندین روش مختلف تغییر کرده است. امروز یک باتری ساز ادعا می کند که تنها نیمی از دستگاه های برگشتی اش واقعاً خراب هستند ، بنابراین یادگیری عیب یابی این قطعه از اتومبیل برای هر راننده ای ضروری است. پیش از آنکه عدم روشن شدن یا کند روشن شدن موتور را به نقص باتری نسبت دهید مطمئن شوید که اتصالات در وضعیت خوبی به سر می برند سپس سراغ استارت زدن بروید و بررسی کنید که آیا آمپرسنج، شدت جریان را غیر عادی نشان می دهد یا نه. همین طور سیستم شارژ را نیز از یاد نبرید. ببینید آیا تسمه سالم است و ولتاژ لازم تولید می شود، سپس به دنبال ترک ها در جدار باتری باشید. همچنین سطح مایع الکترولیت یا همان آب باتری را مشاهده کنید. بعید به نظر می رسد اما شاید پدربزرگتان با توزین مایع الکترولیت به کمک یک چگالی سنج و مقایسه اعداد خوانده شده برای تک تک پیل ها سلامت باتری را تعیین می کرد. با توجه به اینکه اسیدسولفوریک ۸۳۵/۱ برابر سنگین تر از آب است می توانید با اندازه گیری وزن مخصوص مخلوط آب و اسید توسط چگالی سنج بگویید که مقدار اسیدسولفوریک چه قدر و در نتیجه میزان قدرت شارژ چگونه است (وزن مخصوص هر ماده، نسبت چگالی آن ماده به چگالی ماده ای استاندارد مثل آب در دمایی خاص است)

در دمای ۲۷ درجه سانتی گراد خواندن عددی بین ۲۶/۱ تا ۲۷/۱ از دستگاه چگالی سنج هم ارز است. با یک شارژ کامل، یعنی ۲۴ درصد حجمی یا ۳۵ درصد وزنی مخلوط آب و اسید را اسید تشکیل می دهد. البته با تغییرات دما به ازای هر ۵/۵ درجه کمتر از ۲۷ باید ۰‎/۰۴ از اعداد ۲۶/۱ و ۲۷/۱ کم کنید. با اینکه این روش بازرسی تقریباً ارزشمند به حساب می آید، اما شاید به باتری های امروزی به علت مهر و موم بودن، اجازه چنین کاری ندهد. هرگز برای انجام این آزمایش به فکر سوراخ کردن این نوع باتری ها نیفتید. بررسی ولتاژ نیز روشی بسیار ساده و سریع است اما خواندن اعداد معقول از دستگاه ولت متر به تنهایی نمی تواند تضمین کننده توانایی باتری برای تامین میزان آمپر مفید باشد. در واقع اگر ولت متر شما عددی کمتر از ۶/۱۲ ولت که بیانگر شارژ کامل است را نشان داد دو شرایط محتمل است: تمامی پیل ها شارژ پایینی داشته باشند یا ولتاژ پنج تا از آنها ۱/۲ ولتاژ و آخرین پیل نیز کمی کمتر از ۷/۱ باشد، بنابراین شما در ولت سنج خود ۲/۱۲ ولت را مشاهده می کنید. استفاده از یک چگالی سنج به شما امکان می دهد تا دریابید آیا اتصال سست وجود دارد یا نه.
چگونه می توان گفت که باتری در وضعیتی خوب قرار دارد یا نه
در واقع ورقه های سربی درون باتری معین می کنند که یک باتری هنوز قابل تغییر است یا نه. در باتری هنگامی جریان تولید می شود که اسید سولفوریک با ورقه های سربی واکنش انجام دهد. زمانی که باتری خالی می شود سولفات روی ورقه های سرب انباشته می شود و توانایی باتری در تولید جریان را کاهش می دهد. همچنین زمانی که مولد با وادار کردن جریان برای حرکت در مسیر عکس دوباره باتری را شارژ می کند، سولفات انباشته شده روی ورقه های سرب به محلول برمی گردد. با گذشت زمان مقدا ری از سولفات به طور ثابت و دائمی به ورقه ها می چسبد. در واقع این سولفات مانعی تشکیل می دهد تا باعث کاستن توانایی باتری در تولید و ذخیره الکتریسیته شود. چنانچه باتری به طور مکرر قوای خود را از دست دهد یا برای مدت بیش از چند روز در وضعیت خالی شده بماند این فرآیند تسریع می یابد. بنابراین چنانچه ورقه های سربی سولفاته شوند دیگر باتری پذیرای شارژ نخواهد بود و باید تعویض شود. عمر متوسط باتری در بهترین شرایط نگهداری تنها ۴ الی ۵ سال است. البته در شرایط آب و هوایی فوق العاده گرم این مقدار به ۲ تا ۳ سال کاهش می یابد همچنین ممکن است باتری بر اثر مواردی مثل شارژ های شدیداً ناقص بر اثر مشکلات شارژ کردن یا رانندگی های مکرر در مسافت های کوتاه، یا افتادن سطح آب درون باتری تا زیر قسمت فوقانی ورقه ها بر اثر هوای داغ یا شارژ بیش از حد، دچار سولفاته شدن زودرس شود. در مورد آزمایش کردن باتری مواردی وجود دارد که شما واقعاً به تنهایی از پس آن بر نمی آیید، بنابراین بردن اتومبیل به یک تعمیرگاه که به لوازم آزمایش مناسب مجهز باشد ضروری است. در واقع شرایط باتری به یکی از این دو روش معین می شود: با پیل کربن یا همان آزمایش بار که در آن یک بار اندازه گیری شده به باتری وارد می شود و یا به روش الکترونیکی که با یک وسیله سنجش مخصوص که مقاومت داخلی باتری را اندازه می گیرد

تعویض فیلتر و روغن

اگر روغن های کارکرده ای که به طور نادرست در محیط زیست رها می شوند، با روشی مناسب و صحیح مدیریت شود، توانایی ذخیره روغن در حدود هزاران بشکه در روز افزایش می یابد. روغن کارکرده می تواند با استفاده از روش مناسب تصفیه شود و با روان کننده ها و روغن های سوختی مختلف فرآوری شده و در صنایع پالایش و پتروشیمی مصرف شود. این عمل علاوه بر منافع اقتصادی در حفاظت از محیط زیست و صرفه جویی در مصرف انرژی تاثیر بسزایی دارد.

● نکاتی در مورد تعویض روغن موتور
قبل از شروع این بحث لازم به یادآوری است که انتخاب روغن موتور و زمان تعویض آن می بایست براساس توصیه های سازنده خودرو و اطلاعات ارایه شده در دفترچه راهنمای خودرو صورت گیرد. اگر تمایل دارید روغن موتور خود را تعویض کنید، به موارد زیر توجه کنید:

۱- قبل از اقدام به تعویض روغن خودرو، موتور آن را خاموش و چرخ ها را قفل و ترمز دستی را بکشید. برای جلوگیری از بروز هر گونه سوختگی مطمئن شوید که موتور خیلی داغ نیست. سپس به توصیه های دفترچه راهنمای خودرو توجه کنید.

۲- پیچ تخلیه انتهای ظرف روغن موتور (کارتر) خودرو را باز کنید و اجازه دهید روغن کارکرده از کارتر به داخل ظرف مناسبی مانند یک تشتک تخلیه روغن تخلیه شود.

۳- اگر می خواهید فیلتر روغن را نیز عوض کنید این کار را بعد از تعویض روغن انجام دهید و به توصیه های زیر توجه کنید. پیچ تخلیه کارتر را ببندید و مطمئن شوید که محکم است.

۴- روغن موتور جدید را با دقت اضافه کنید. اگر چه بیشتر خودروها دارای ظرفیتی معادل۴ تا۵ کوارت روغن است. با این وجود در مورد مقدار روغن مورد نیاز و نوع آن می بایست به دفترچه راهنمای خودرو مراجعه کرد. کارتر خودرو را بیش از اندازه پر نکنید.

۵- در حالی که ترمز دستی را کشیده اید در محلی که تخلیه هوا به خوبی انجام می شود موتور خودرو را روشن کنید. در ابتدا ممکن است لامپ فشار روغن روشن باشد اما باید پس از چند ثانیه خاموش شود. زمانی که لامپ خاموش شد اجازه دهید موتور چند دقیقه کار کند.

۶- موتور را خاموش کنید و سطح روغن را بررسی کنید. نشت روغن را در اطراف فیلتر روغن و پیچ تخلیه بررسی کنید.

۷- زمان تعویض بعدی روغن خودروی خود را به خاطر داشته باشید. زمان تعویض روغن، کیلومتر خودرو، درجه و نوع روغن مورد استفاده را یادداشت کنید.

۸- با استفاده از یک قیف و با دقت روغن کارکرده را از تشتک تخلیه روغن به یک ظرف مناسب منتقل کنید. می توانید روغن باقی مانده در تشتک را نشویید چون می توانید در تعویض بعدی دوباره از آن استفاده کنید.

●تعویض فیلتر روغن
فیلتر روغن خودرو، وسیله ای است که روغن روان کننده را تصفیه می کند. عملکرد اصلی فیلتر در سیستم روغنکاری موتور، جلوگیری از آسیب رساندن ذرات ساینده به یاتاقان ها و قسمت های در معرض اصطکاک است. فیلتر باید به طور دایمی در مدار روغنکاری بوده و بتواند تمام جریان را از خود عبور دهد. این مسئله در مورد فیلترهایی که در موتورهای نو نصب می شود از اهمیت بیشتری برخوردار است، چون در موتورهای نو مقادیر زیادی ذرات فلزی یا ذرات ساینده ناشی از عملیات ساخت وجود دارد.

فیلتر روغن در کنار روغن نقش مهمی در سلامت موتور خودرو ایفا می کند بی تردید استفاده از انواع روغن مناسب و فیلتر روغن با استاندارد در کنار یکدیگر باعث افزایش بازدهی هر دو محصول کاهش استهلاک و افزایش بازدهی موتور خواهد شد. پس از تعویض فیلتر، روغن کارکرده آن باید تخلیه شود. برای این منظور به توصیه های زیر توجه کنید:

۱- برای شل شدن فیلتر روغن در صورت لزوم از آچار فیلتر استفاده کنید. فیلتر کارکرده را با دقت بردارید.

۲- فیلتر را از روغن تخلیه کنید. با استفاده از یک وسیله تیز، یک حفره در انتهای داخلی (گنبدی) فیلتر یا سوپاپ مانع برگشت روغن که بر روی انتهای صاف آن قرار دارد ایجاد کنید. موثرترین روش برای تخلیه مناسب فیلتر، سوراخ کردن سوپاپ مانع برگشت روغن یا داخل فیلتر و جریان یافتن به یک ظرف مناسب برای بازیافت آن است سوپاپ مانع برگشت روغن، شامل دریچه لاستیکی است که برای جلوگیری از تخلیه روغن به موتور، در زمان خاموشی، خلاء ایجاد می کند. سوراخ کردن فیلتر موجب از بین رفتن خلاء شده و اجازه می دهد روغن حبس شده بازیابی شود.

۳- انتهای صاف فیلتر سوراخ شده را به روی ظرف جمع آوری قرار دهید و روغن کارکرده را تا حد امکان از فیلتر تخلیه کنید. مهم است که تخلیه فیلترهای کارکرده روغن در۱۲ ساعت (حداقل زمان) و دمایی نزدیک به دمای عملکرد موتور و بیش از دمای محیط (تقریباً۶۰ درجه فارنهایت) صورت گیرد.

۴- فیلتر جدید روغن را طبق توصیه های سازنده فیلتر نصب کنید. آب بند لاستیکی را با مقدار کمی روغن بر روی آن بپوشانید و سپس آن را جایگزین کنید. از آچار فیلتر برای محکم کردن فیلتر جدید استفاده نکنید چون ممکن است به فیلتر آسیب برساند. این را به راحتی با انگشتان محکم کنید و به توصیه های سازنده فیلتر توجه کنید. فیلترهای کارکرده روغن نیز مانند روغن کارکرده به عنوان ضایعات محسوب می شوند و باید به طور مناسب بازیافت شوند. در مواردی که عملی است و صرفه اقتصادی وجود دارد فیلترهای خالی کارکرده روغن برای بازیافت روغن جمع آوری می شوند. از مراکز جمع آوری روغن کارکرده سئوال کنید که آیا پذیرای فیلتر کارکرده روغن نیز هستند یا خیر. اگر هیچگونه امکانی برای بازیابی روغن فیلتر کارکرده روغن وجود ندارد، فیلتر کارکرده خالی روغن را در روزنامه بپیچید و به همراه زباله های خانگی دفع کنید.

در فیلترهای کارکرده روغن خرده فلزهایی وجود دارد که دوباره قابل استفاده هستند و تولیدکنندگان فولاد می توانند به عنوان خوراک اولیه از آنها استفاده کنند.

خلیه روغن از کارتر خودرو یا فیلتر روغن، روغن را داخل یک ظرف تمیز و عاری از نشت با درپوش پیچی بریزید. ظرف اصلی روغن موتور و بسیاری از ظروف
خانگی برای این منظور مناسب هستند. هرگز از ظروف خانگی حاوی مواد شیمیایی مانند سفیدکننده ها استفاده نکنید و مطمئن شوید که ظرف مورد استفاده دارای درپوش غیرقابل نشت است. در برخی فروشگاه های عرضه خدمات خودرو نیز ممکن است ظروفی که برای انتقال روغن موتور کارکرده طراحی شده است فروخته شود. اگر روغن کارکرده را نمی خواهید فوراً به مرکز بازیافت انتقال بدهید، هرگز به طور موقت آن را در ظروف نگهداری غذا، آشامیدنی، یا مواد
شیمیایی جمع آوری نکنید. صرف نظر از نوع ظرف مورد استفاده برای انتقال روغن کارکرده، از تمیزی ظرف مطمئن شوید. به آن برچسب روغن کارکرده نصب کرده و دور از دسترس کودکان و حیوانات خانگی نگهداری کنید. ظرف روغن کارکرده را به نزدیک ترین مرکز عمومی جمع آوری روغن کارکرده مانند نزدیکترین تعمیرگاه خودرو و یا یک مرکز روانکاری ببرید. بدین ترتیب با دفع مناسب روغن کارکرده از محیط زیست و منابع طبیعی محافظت می کنید.

بازیافت ضایعات ضمن محافظت از محیط زیست دارای مزایای اقتصادی است و شما می توانید در کنار دفع نادرست زباله های کاغذی، شیشه ای، فلزی، پلاستیکی و دیگر مواد و تفکیک آنها، روغن و فیلتر کارکرده موتور را با روش مناسبی دفع کنید.

●جمع آوری روغن های کارکرده در کشور امریکا در امریکا علاوه بر جمع آوری روغن های کارکرده از مراکز بزرگ و تعویض روغنی ها، برای جمع آوری روغن ها از منازل نیز برنامه هایی تدوین شده است. این عمل به دو صورت انجام می گیرد.

۱- ساکنین محل تحت پوشش این طرح، گالن های محتوی روغن های کارکرده را مانند سایر ضایعات دور ریختی (شیشه، پلاستیک و کاغذ که بازیابی می شوند) در محل مخصوص زباله قرار داده و هر هفته یکبار ماموران مربوط، گالن روغن های کارکرده را جمع آوری و گالن دیگری جایگزین می کنند تا ساکنین محل بتوانند برای
تعویض روغن خودروی خود از آن استفاده کنند.

۲- روش دیگر جمع آوری بدین صورت است که گالن های محتوی روغن های کارکرده، توسط ماموران جمع آوری روغن ها به داخل تانکرهای مخصوص تخلیه شده و گالن برای استفاده مجدد ساکنین در محل مخصوص زباله قرار می گیرد. لازم به یادآوری است که کل هزینه جمع آوری روغن های کارکرده و تمامی اقدامات آموزشی در این زمینه مانند انتشار نشریات و مطالب آموزشی توسط شرکت های تولید کننده روانکار پرداخت می شود.

●● نتیجه گیری
بیشتر کشورهای دنیا برای حفظ ذخایر نفتی و جلوگیری از آلودگی محیط زیست به جمع آوری روغن های کارکرده می پردازند. با توجه به این که در ایران جمع آوری
روغن های کارکرد با اصول صحیحی انجام نمی گیرد، لازم است سازمانهای مربوط برنامه ای تنظیم کنند که روش های ر جمع آوی روغ های کارکرده در ایران نیز در نظر گرفته شده باشد تا سرمایه های ملی کشورمان به بهترین شکل ممکن حفظ شود

آشنایی کامل با سیستم انژکتوری بنزینی

علت پیدایش سیستم های انژکتوری این بود :

1. کاهش مصرف سوخت بدلیل وجود سیستم کنترل مصرف

2.افزایش عمر موتوربه دلیل کاهش قطعات مکانیکی

3.کاهش ارتفاع موتوربه دلیل حذف کاربراتور

4.قدرت شتاب گیری بالا بدلیل اینکه سوخت بصورت اتمیزه در پشت سوپاپ ورودی آماده است وهمچنین

اوانس به موقع ودقیق باعث بالا رفتن قدرتشتاب گیری

5.قابلیت استارت بهتر در هوای سرد به دلیل تزریق سوخت با توجه به درجه حرارت موتور

6.خام سوزی کمتر درسیستم به دلیل اندازه گیری دقیق سوخت با توجه به شرایط موتور

7.توزیع به اندازه سوخت بین سیلندر ها

با داشتن مزایای بیشتر نسبت به نوع کاربراتوری ونداشتن عیب های این سیستم ِ انژکتور سریعا رشد یافت ومورد استفاده قرار گرفت

اما تفاوت اساسی سیستم انژکتور با سیستم کاربراتوری در سیستم سوخت رسانی ودسته سیم و وجود سنسورهای برای رساندن اطلاعات به ECU است

ECU: فرمانده وتصمیم گیرنده اصلی در این مجموعه میباشد که واحد کنترل کننده الکترونیکی می باشد

سنسورها :یا حسگرها به قطعاتی گفته میشود که شرایط کارکرد موتور رابه ECU ارسال میکنند

عملگرها :یا فرمانبرها به قطعاتی گفته میشوند که هر کدام با توجه به وظیفه خود در زمان مودر نظر از

ECU فرمان دریافت نموده و وظیفه خود را در جهت کمک به موتور انجام می دهند

بطور کلی سیستم های انژگتوری به سه دسته تقسیم می گردنند :

1.سیستم انژگتوری پاشش تک نقطه ای (SPEI)مانند دوو ریسر

2.سیتم انژگتوری پاشش چند نقطه ای (MPFI)که درتقریبا در تمام خودرو های استفاده شده است

3.سیستم انژگتوری پاشش مستقیم بنزینی (GDI)

مدلهای انژکتوری مختلف:

A : دسته غیر ترتیبی :

که دراین دسته چهار انژگتور باهم عمل پاشش راانجام میدهند به این دسته مگنتی مارلی گفته میشود مانند

سری اول پژوپرشیا وسمند

B: دسته نیمه ترتیبی :

در این دسته انژگتورها بصورت جفت جفت پاشش میکنند یعنی انژگتور 1و4 باهم وانژگتورهای 2و3 نیز باهم

عمل پاشش را انجام می دهند که به گروه SL96 معروف است مانند پژو 405 و پژو RD

c: دسته ترتیبی :

این دسته با پیشرفت تکنولوژی جایگزین جایگزین دو گروه قبلی شد وامروزه در تمام اتومبیل های ساخته

شده از این گروه استفاده می گردد دراین نوع ترتیب پاشش بصورت 1.3.4.2 میباشد این دسته معرف

S2000 وسیستم بوش وsimens است مانند پژو پراید و206اما درECU برای بررسی خطای پیش آمده که چراغ چک روشن میگردد باید دستگاه دیاگ را به ECU متصل

نمود برای این قسمت یک کابل رابط بین ECU و دستگاه دیاگ قرارداده میشود که در خودروها این محل متفاوت میباشد :

در 206 داری یک سوکت 16 پایه است که در زیر فرمان قرار دارد

در 405و پارس و سمند در کنار مخزن روغن ترمز قرار دارد

در سمند LX در زیر فرمان قراردارد

در RD و ROA نیز در کنار مخزن روغن ترمز قرار دارد

در پیکان داخل جعبه ECU قرار دارد

در زانتیا در داخل جعبه فیوز زیر فرمان قرار دارد

_درسستم مگنتی مارلی میزان سوخت و آوانس جرقه را میتوان بطور دستی تنظیم نمود

_درمدل SL96 فقط میتوان مقدار سوخت را بصورت دستی تنظیم نمود


اما در این مبحث ما فقط به تشریح عملگر ها می پردازیم :

عملگر های سیستم انژکتور عبارتند از :

1.رله فن

2.کوئل دوبل

3.پمپ بنزین

4.استپ موتور

5.شیر برقی کنیستر

6.عقربه دور سنج موتور

7.چراغ اخطار عیب یاب

8.انژکتور

9. رله دوبل

اما پس از ارسال سیگنال های که از طرف سنسورها به ECU که این سیگنال ها بصورت ولتاژ(آنالوگ)بهECU ارسال میگردد باید به دیجیتال تبدیل گرددند که این کار توست قسمتی به نام A/B که یک مدارالکترونیکی است انجام می پزیرد:

رله دوبل:

رله دوبل یکی از قطعاتی مهم سیستم انژگتوری است که در 3حالت سوئیچ باز ِ سوئیچ بسته ِوخودرو روشن برق قطعات زیر را تامین میکند

1.ECU

2.پمپ بنزین

3.انژگتورها

4.کوئل دوبل

5.شیر برقی کنیستر

6.برق المنت گرم کن سنسور اکسیژن

7.المنت گرم کن دریچه گاز

8.برق چراغ عیب یاب

اگر این قطعه خراب گردد برق این سیستم ها قطع میگردد و یکی ازنشانه های سریع برای پیی بردن به

خرابی این قطعه روشن نشدن چراغ چک بعد از سوئیچ باز است

محل قرارگیری:

این قطعه در خودروها محلش متفاوت است برای مثال:

1.در پیکان و پژو RD داخل جعبه ECU قراردارد

2.در پژو وسمند در زیر سینی فن قرار دارد

3.در پژو 206 درزیر ECU قراردارد

4.در پراید در کنار باطری چسبیده به باطری قراردارد

ساختار داخلی :

رله یک سوئیچ الکترومغناطی است که با یک جریان کم می تواند جریان زیاد را انتقال دهد

رله تشکیل شده است از 1.بوبین 2.یکعدد پلاتین دوبل که متشکل از قسمت رله اصلی رله قرت است

مدار الکتریکی:

رله توسط یک کانکتور 12الی 15 پایه به دسته سیم اصلی متصل میشود پایه 2و8و11و15 دارای برق 12 هستند

پایه 14در موقع باز بودن سوئیچ ولتاژ 12 دارداز پایه4 برق انژگتور –از پایه 5 برق کویل واز پایه 6 برق گرمکن تامین میگردد

از پایه 13 برق پمپ بنزین واز پایه 9برق شیر کنیستر تامین میشود

در زمان خاموش بودن از پایه 10 ودر سوئیچ باز از پایه 1 برق ECU تامین میگردد

شرح کار

عملکرد رله در 3مرحله است

1.سوئیچ بسته:که دراین حالت برق 12 برای نگهداری اطلاعات به ECU ارسال میگردد

2.سوئیچ باز:در این حالت رله به مدت 2تا5 ثانیه برای اجزا زیر برق 12 می فرستد

1.ECU 2.پمپ بنزین 3.انژگتورها .4 کوئل دوبل 5.شیر برقی کنیستر 6.المنت دریچه گاز 7.المنت گرمکن

دریچه گاز

3.مرحله موتور روشن :

دراین حالت رله دوبل دائما برق اجزا بالا وسنسور سرعت خودرو وهنگامیکه خودرو روشن میگردد ولتاژ 12

ارسال میگردد

روش عیب یابی :

در اثر سوختن چه رله اصلی چه رله قدرت خودرو روشن نمیگردد

روش های تست رله

A:روش تست ولتاژی :

B: تست اهمی :


انژکتور:

انژکتور درایران دو مدل است که عبارتند از:

مخروطی :مانند 405،پارس،زانتیا

استوانه ای: مانند 206،پیکان،روآ ، پراید

انژکتور یک وسیله الکتریکی مغناطیسی است که به منظور تنظیم میزان پاشش سوخت ،متناسب با نیاز

موتور وهمچنین فراهم کردن شرایط کار کرد مطلوب در یک سیستم تزریق سوخت طراحی شده است

انژکتورسوخت را داخل مانیفولد هوای ورودی پشت سوپاپ اسپری کرده و به حالت اتمیزه در می آورد

محل قرارگیری آن روی ریل سوخت است وبه وسیله یک پایه به آن بسته میشود و توسط 2 عدد اورینگ

آبندی میشود یک سر انژگتور داخل ریل سوخت و سر دیگر آن داخل مانیفولد هوای ورودی قرار دارد

• ساختار داخلی انژکتور:

• هر واحد انژکتور از قسمت های زیر ساخته شده است:

• 1- سوزن انژکتور

• 2- سیم پیچ سلونوئیدی

• 3- فنر پشت سوزن انژکتور

• 4- پوسته انژکتور

• 5- دو عدد اورینگ آبندی

• 6- در بعضی خودروها مثل مدل مخروطی دارای صافی بنزین است



• مدار الکتریکی انژکتور:

• انژکتور دارای یک سوکت دو پایه است

• ۞ پایه 1 ولتاژ 12 ولت مثبت را به طور دائم از رله دوبل می گیرد

• ۞ پایه 2 ولتاژمنفی را از (ECU) بصورت منقطع (در زمان پاشش) دریافت می کند

شرح کار انژکتور:

وقتی سوئیچ باز است یک برق 12 ولت مثبت بطور دائم به یکی از پایه های انژکتور می رسد و آن را برق

دار می کند و در زمان پاشش (ECU) ولتازمنفی را ارسال می کندکه باعث آه ن ربا شدن سیم پیچ انژکتور

شده و سوزن انزکتور را از روی نشیمنگاه خود به عقب می کشد در این هنگام سوخت با فشار سه

اتمسفر داخل منیفلد هوا اسپری می شود و هر گاه زمان پاشش انژکتور به پایان برسد (ECU) ولتاژمنفی

را قطع می کند و سوزن با فشار فنر پشت آن در نشیمنگاه می نشیند و سوخت قطع می شود

پودری و با زاویه 10 درجه به داخل مانیفولد هوای ورودی پشت سوپاپ ورودی اسپری می کند تا از تغلیظ

سوخت جلوگیری کند

• نیازهای اولیه:

• پایداری، مشخصات و عملکرد انژکتور باید در شرایطی مثل زمان های طولانی و کوتاه پاشش، پاشش در

زمان سرد،گرم و غیره تضمین شوند. در بین 6 مورد پایینی، پنج مورد اول مشخصات اصلی اند و مورد آخر

مربوط به پایداری سیستم می باشد

• 1- نرخ جریان دقیق سوخت

• 2- وضعیت عملکرد خوب در نرخ جریان کم و عملکرد در محدوده وسیع

• 3- مشخصات پاشش خوب

• 4- عدم نشتی

• 5- صدای کم

• 6- فعالیت پایدار و پیوسته

روش های عیب یابی انژکتور:

هر گاه خودرو دچار ریپ زدن و تک کار کردن می شود ممکن است یکی از انژکتور ها معیوب باشد عیب ها

می تواند در مدار الکتریکی و یا مکانیکی و یا در اثر کثیف شدن و داخل شدن آب پشت سوزن انژکتور بوجود

آمده باشد


• تست اهمی انژکتور:

• سوکت انژکتور را در آورده و مقاومت سوزن انژکتور را بدست می آوریم

• ♦ مقاومت انژکتور استوانه ای بین 9.5 تا 14.5 اهم است

• ♦ مقاومت سوزن مخروطی بین 12.5 تا 17.5 اهم است


تست لامپی انژکو:

برای لامپ تست انژکتور می توانید یک (LED) بامقاومت 520 الی 490 اهم متصل کنیدو قسمت مثبت

(LED) رابه مثبت باطری و قسمت منفی را به منفی سوکت انژکتور متصل کرده و جای مقاومت فرقی

نمی کند که بعد یا قبل از (LED) باشد خودرو را روشن کرده لامپ به همراه انژکتور کار می کند.



دیگر راه تست انژکتور نحوه پاشش، گوش دادن به صدای انژگتور ،شکل موج منحنی و بررسی برق انژگتور میباشد

نحوه پاشش انژگتور:

سرعت پاشش در انژکتور، به فشار پاشش، زمان پاشش و اندازه روزنه بستگی دارد.به همین جهت، برای کنترل سرعت پاشش سوخت بوسیله زمان روشن بودن انژکتور فشار سوخت باید تحت هر فشاری در منیفولد هوای ورودی ثابت بماند. سرعت پاشش سوخت مورد نیاز موتور توسط (ECM) تعیین می‌گردد. اگر فشار سوخت بالا باشد سرعت نیز بالاست و نیز بالعکس، پاشش در منیفولد هوای ورودی اتفاق می‌افتد.

بنابراین، در مقابل فشار جو، اگر فشار مطلق منیفولد هوا پایین باشد، سرعت پاشش بالا خواهد بود و اگرفشار زیاد باشد، سرعت نیز کم می‌شود

به همین جهت، رگلاتور فشار سوخت، فشار سوخت را همواره بالاتر از فشار پاشش پایه منیفولد نگاه می‌دارد تا سرعت پاشش را تنها از طریق زمان منبع تغذیه برق انژکتور کنترل کند. از اینرو، در می‌یابیم که رگلاتور فشار سوخت، فشار پاشش انژکتور را در سطحی مخالف فشار منفی منیفود هوا تنظیم می‌کند


رگلاتور فشار از محفظه فلزی بیرونی، دریچه دیافراگم، محفظه دیافراگم و محفظه سوخت

تشکیل شده است. محفظه دیافراگم از طریق شیلنگ خلاء به مخزن متصل است و از این

جهت دارای فشاری منفی از منیفولد گاز می‌باشد. وقتی فشار سوخت بیش از حد مشخص شده باشد،

دیافراگم توسط خلاء ایجاد شده از روی مخزن بالا می‌رود و سوخت مازاد از طریق لوله بازگشت به باک سوخت بر می‌گردد


در ضمن اطلاعات بالا و اعداد بیشتر مربوط به خودروی پراید می باشد


سیستم خودکار قطع سوخت:

• دستگاهی ایمنی است که باعث جلوگیری از آتش سوزی هنگام تصادف می گردد. این دستگاه، نیروی

الکتریکی پمپ سوخت را هنگامیکه سنسور، تصادف را تشخیص دهد، قطع می‌کند. جایگاه سنسور در سمت

چپ موتور است.

• محدوده عملکرد:

• بیش از 15 مایل بر ساعت تصادف از جلو: ماشین باید خاموش باشد

• 14 مایل تا 9 مایل بر ساعت : منطقه خاکستری

• زیر 8 مایل بر ساعت پیش از تصادف : ماشین نباید خاموش باشد



اگر خودرو تصادف بکند، ساچمه فولادی بالا می‌رود. ساچمه، اتصالات متحرک را هل می‌دهد و کلید قطع

می‌گردد.


• استپر موتور (STEPPER MOTOR)

• استپر موتور دارای عناوین دیگر همانند موتور مرحله ای دور آرام و موتور پله ای نیز می باشد.

• این قطعه شامل یک سوزن و روتور و هسته مغناطیسی و دو عدد سیم پیچ که با تغذیه معکوس کار

می کنند.
• وظایف استپر موتور:
• 1- ایجاد حالت ساسات در حالت سرد بودن موتور

• 2- کمک به تنظیم سوخت و هوای دور آرام و تثیت دور های ناپایدار موتور

• 3- تنظیم دور آرام در زمان گرفتن بار اضافی از موتور (کولر،فرمان هیدرولیک،....)

• 4- جلوگیری از بسته شدن سریع مسی هوا زمانی که در سرعت ای بالا راننده به طور ناگهانی پا را از روی پدال گاز بر می دارد.

• موتور مرحله ای در دو مدل است 1.خطی 2.چرخشی


نوع چرخشی:


• مدار برقی استپر موتور:

• موتور مرحله ای مستقیما توسط (ECU) کنترل می شود و سوکت آن به شرح زیر است

• پایه های AوD یا 1 و 4 (بیرونی ها) مربوط به سیم پیچ اولیه است.

• پایه های BوC یا 2 و 3 ( داخلی ها) مربوط به سیم پیچ ثانویه است.

• محل قرار گیری استپر موتور:

• برای تامین هوای مورد نیاز در دور آرام یک مدار کنار گذر یا بای پس لازم است که در کنار دریچه گاز

تعبیه شده است این مسیر کنار گذر توسط نوک شافت موتور مرحله ای یا همان سوزن باز و بسته می شود

بنابراین حجم هوای ورودی در دور آرام موتور به فرمان (ECU) و حرکت موتور مرحله ای بستگی داشته و

تنظیم می شود.

• نوع استپر موتورچرخشی:

• عیب یابی موتور پله ای:

• کثیفی یا خرابی موتور پله ای معایب زیر را در بر دارد

• 1- جرم گرفتگی شافت استپر موتور باعث بد کار کردن موتور در دور آرام می شود

• 2- گیر کردن شافت استپر موتور باعث روشن نشدن خودرو و یا خاموش شدن آن در دور آرام می شود

• 3- ریتایمینگ نشدن موتور مرحله ای باعث گاز خوردن زیاد خودرو در دور آرام می شود

• 4- در هنگام رانندگی در سرعت بالا هنگام برداشتن پا از روی پدال گاز خودرو دچار کپ کردن (مکث یا گیر

کردن استپر موتور) می شود

• 5- در زمان دور آرام موتور با زدن کولر و چرخاندن فرمان هیدرولیک و ایجاد بار اضافه بر موتور، موتور دچار

لرزش شده و خاموش می شود

• 6- موتور در دور آرام دچار نوسان می شود

• سرویس استپر موتور:

• ابتدا سوئیچ خودرو را می بندیم سپس درب ا خودرو را باز و سوکت برق استپر موتور را جدا

می کنیم سپس دو عدد پیچ چهار سو خور را باز کرده و استپر را در آورید و توسط پارچه نظیف میز

کرده (داخل نشیمنگاه استپر) و داخل هوزینگ یا محل نشستن استپر در روی دریچه گاز را تمیز کرده

بطوری که درون آن خطی نیفتد و از پیچیدن دستمال به دور ابزار تیز و داخل کردن آن در هوزینگ جدا

خودداری نمایید

• نکته های مهم برای تمیز کردن استپر:

• ۞ به هیچ عنوان از بنزین و تینر استپر را تمیز نکنید چون باعث از بین بردن لاک روی سیم پیچ استپر می شود

• ۞ موقع تمیز کردن هوزینگ استپر دقت کنید که خش نیفتد

• ۞ موقع تمیز کردن استپر نوک استپر را نچرخانید زیرا باعث از بین رفتن تنظیمات و همچنین خرابی دنده های استپر می شود آن را به صورت خطی تمیز کنید

• ۞ نوک شفت استپر از جنس فلز حساس است نباید با پوست بدن تماس داشته باشد چون الکتریسیته بدن به آن تخلیه شده و باعث بهم خوردن ریتایمینگ می شود بنابراین بین دست و نوک استپر دستمال تنظیف قرار گیرد و بعد از تنظیف مقداری روغن با غلظت کم به آن بزنید برای روان کاری دنده های استپر موتور

• ۞ برای اسپری کردن ، استپر موتور را بصورت عمودی قرار دهید و اسپری را رو به زمین اسپری کنید تا داخل سیم پیچ استپر موتور نشود.

• ۞ یکی از عوامل مهم بالا بودن مصرف سوخت در خودرو های انژکتوری ناشی از ریتایمینگ نبودن استپر موتور است.

• روش های ریتایمینگ کردن استپر موتور(معرفی میزان کورس استپر به ECU):

• عمل ریتایمینگ به دو صورت دستی و با دستگاه دیاگ صورت می پذیرد

• 1- عمل ریتایمینگ به صورت دستی: ابتدا سوئیچ را در داخل مغزی سوئیچ قرار داده سپس به مدت ده

ثانیه سوئیچ را باز می نمائیم مجدد به مدت ده ثانیه سوئیچ را می بندیم و مجددا به مدت ده ثانیه سوئیچ را

باز می کنیم و بدون گاز دادن خودرو را استارت زده و روشن می کنیم پس از روشن کردن خودرو کولر

خودرو را (اگر خودرو فاقد کولر بود با چرخاندن چند بار غربیلک فرمان هیدرولیک یا روشن کردن چراغ های

جلو )(هدف بار کشیدن از موتور در دور آرام است تا فعالیت استپر به انتها برسد (ماکزیمم)) پس از سه

دقیقه بار کشیدن از موتور خودرو را خاموش نمائید با این عمل شما استپر خودرو را به کامپیوتر معرفی

می کنید در مجموع به این حالت ریتایمینگ می گویند

• - عمل ریتایمینگ توسط دیاگ :دراین حالت با استفاده از دیاگ استپر را ecu معرفی میکنید

• پمپ بنزین:

• در خودرو های انژکتوری وظیفه ارسال سوخت با فشار بالا به ریل سوخت را بر عهده دارد.

• پمپ بنزین به دو صورت داخل باک و خارج باک وجود دارد

• خارجی (خارج از باک ، زیر صندوق عقب در جلوی باک قرار دارد)

• داخلی ( در داخل باک و معمولا در زیر صندلی عقب بین صندلی و صندوق عقب قرار دارد)

پمپ های داخل باکی در داخل باک سوخت، و بعضی از پمپ ها، خارج از باک نصب می شوند.

اغلب پمپهای داخل باک بدلیل خاصیت ضد صدا و ضد قفل گازی ترجیح داده می شوند و مورد استفاده قرار

می گیرند. پمپ سوخت از یک موتور DC ، یک سوپاپ تنظیم کننده یک طرفه و یک سوپاپ اطمینان تشکیل

شده است، که دارای جریانی نسبتا بالاست که بوسیله رله کنترلی، کنترل می گردد.



• مدار الکتریکی پمپ بنزین:

• در پمپ بنزین های خارج از باک ، دو سیم برق به پمپ متصل می شود که یکی ولتاژ 12 ولت مثبت دارد که بعد از گذشتن از رله دوبل و همچنین گذشتن از سوئیچ ثقلی (اینرسی) به کانکتور مثبت پمپ بنزین وصل و دیگری ولتاژمنفی یا اتصال بدنه است.

• در پمپ ینزین های داخل باک یک کانکتور، چهار سوکتی وجود دارد که دو پایه مانند پمپ خارج باک وظیفه ارسال سوخت را بر عهده دارند و دو پایه دیگر به شناور باک برای تایین سطح سوخت باک متصل می شود


پمپ سوخت داخل باک (سیستم سوخت غیر برگشتی(

• در داخل پمپ بنزین یک سوپاپ مهم وجود دارد که کارهای زیر را انجام می دهد:

• ☻ مانع از خالی شدن مدار سوخت رسانی در مواقع خاموش بودن موتور می گردد(جلو گیری از هوا گرفتن مدار و تسریع در روشن شدن خودرو )

• ☻ از ایجاد حباب در مجاری سوخت جلوگیری می کند (مانع از فراهم آمدن عامل سوم یعنی اکسیژن در اطراف روتور و زغال های پمپ بنزین می شود(مانع از آتش سوزی))



عیب پمپ بنزین:

- در دور آرام موتور خاموش می شود

- شتاب گیری ضعیف موتور، و کاهش نا گهانی دور موتور در حرکت

- صدای پمپ بنزین بسیار زیاد است.موتور به سختی روشن می شود و یا اصلا روشن نمی شود.



• شیر برقی کنیستر (CANISTER PURGE VALVE)

• شرح شیر برقی کنیستر:

• این قطعه با فرمان (ECU) کار می کند و مسیر بازیافت بخارات بنزین را از مخزن کنیستر به سمت مانیفلد هوا ی ورودی باز و بسته می کند.

• محل قرار گیری شیر برقی کنیستر :

• در داخل کاپوت و معملا نزدیکی سوئیچ اینرسی است.

• ساختار داخلی شیر برقی کنیستر :

• دارای دو مجرای ورودی و خروجی است مجرای ورودی آن به کنیستر و مجرای خروجی آن به مانیفولد

هوای ورودی وصل می شود در داخل پوسته بوبینی وجود دارد که با جریان برق شیر را باز می کند و اجازه

عبور بخارا کنیستر را می دهد .

کویل:

کویل دارای دو ترمینال میباشد: 1.ترمینال فشار ضعیف 2. ترمینال فشار قوی

وظایف:

وظایف کویل عبارت است تولید ولتاژ بالا برای جرقه زنی شمع ها به اندازه لازم برای سر شمع

محل قرار گیری این قطعه در جای قبلی دلکو می باشد در خودروهای 206، زانتیا ، ما کسیما ، سوزوکی کویل بطور مستقیم بر روی سر شمع ها قرار گرفته است

در 206 ،زانتیا کویل بصورت یکپارچه بر روی شمع ها است ولی در خودروی ماکسیما، لوگان، مزدا 323

سوزوکی بصوذت واحد تکی میباشد

• روش بررسی سیستم جرقه زنی به قرار زیر است:

• آزمایش جرقه (شمع)

• بررسی مقاومت کویل

• اندازه گیری منحنی کویل اولیه در حالت دور آرام و غیره

• برای اجرای آزمایش جرقه (شمع)، وایر را از سرشمع جدا کنید و جرقه تولید شده از کابل وایر را بررسی

کنید



• جریان الکتریکی از رله دوبل به سیم پیچ اولیه کویل میرسدسپس ECU با وصل جریان منفی کویل در زمان

مورد نظر باعث شارژ سیم پیچ اولیه شده وزمانی که جرقه لازم است با قطع جریان منفی باعث ریزش جریان

در سیم پیچ تانویه وتولید ولتاژ بال برای شمع میکند

• اگر کویل بسوزد موتور روشن نمیگردد وچراغ چک روشن میگردد

• کنترل کننده گاز خروجی (EGR):

• گاز اگزوز محتوی NOx است که به اندام مخاطی و سیستم عصبی مرکزی انسان آسیب می‌رساند. بعلاوه علت اصلی تولید گاز‌های گلخانه ای می‌باشد. HC و CO از انفجار ناقص بوجود می‌آیند، در نتیجه با انفجار بهینه و کافی، از مقدار این دو ماده کاسته می‌شود و فعالیت موتور بهتر می‌گردد. با افزایش دمای انفجار مقدار NOx نیز افزایش پیدا می‌کند و در دماهای بالای °2000 سانتیگراد نیز بطور معمول به سرعت این اتفاق می‌افتد، پس دمای انفجار باید تا حد ممکن پایین بیاید تا حجم NOx کاهش پیدا کند

• کم کردن دمای انفجار یکی از راههای کاهش NOx می‌باشد، اما بعضاً گاز اگزوز را (15% مخلوط ورودی) را دوباره منتشر می‌کند تا گاز اولیه CO2 را به محفظه احتراق بکشاند

• بسته به نوع کنترل فشار خلاء سوپاپ محفظه خلاء EGR ، انوع کنترل کننده فشار خلاء به دو نوع مکانیکی که EGR کمتری مصرف می‌کند (%15 تا 5) و نوع الکترونیکی که EGR بیشتری (بیش از %15) مصرف می‌کند تقسیم می‌شود.

• 1ـ نوع کنترلی فشار خلاء:

• این نوع پایه‌ای‌ترین کنترل کننده است، که سوپاپ EGR را با استفاده از فشار خلائی دریچه گاز ، کنترل می‌کند. درحالت دور آرام یا موقعی که دریچه گاز کاملاً باز است، فشار ورودی به اندازه کافی کم می‌شود تا توسط نیروی فنری EGR دیافراگم EGR تحت تاثیر قرار بگیرد. سپس سوپاپ EGR بسته می‌شود. در غیر اینصورت نرخ EGR بنا به بزرگی مدخل خلاء، از سوپاپ EGR به منیفولد هوا منتشر می‌شود



• 3ـ نوع کنترل الکترونیکی:‌

• این نوع، اطلاعات دریافتی وضعیت عملکرد موتور از طریق سنسورهای مختلف و سیگنال‌های میکروپروسسور را مورد استفاده قرار می‌دهد تا شیر برقی را را به کار اندازد و باز شدن سوپاپ EGR راکنترل کند.



چراغ چک :

این چراغ در اغلب خودروهای در روی پنل قرار میگیرد وبه شکل زرد رنگ می باشد در صورت بروز اشکال در سیستم ECU فرمان روشن شدن رابه چراغ صادر منمایید تا راننده را از بروز اشکال در سیستم مطلع سازد

مدار الکتریکی آن تشکیل شده است دو پابه که یکی به ECU و یکی به سوئیچ وصل می گردد

شرح کار :

پس از باز شدن سوئیچ Ecu چراغ اخطار را روشن میکند اما بعد از زدن استارت وروشن شدن خودرو

ECU برق چراغ عیب یاب را قطع می نماید

اما در عملکرد چراغ عیب یاب متوان آن را بدین شکل تشریح کرد که:

1. در عملکرد نرمال یا ایراد کوچک: هنگامی سوئیچ باز است چراغ روشن میگردد

2. ایراد بزرگ :ایرادی که در نتیجه موارد زیر ایجاد میگردد

A.خطر خرابی موتور وجود دارد

B.خطر امنیتی وجود دارد مانند آتش سوزی

C.احتراق ناقص وانتشار آلاینده وآسیب رسیدن به کاتالیست وجود دارد

اما چراغ چک در صورت خرابی سنسور اکسیژن ، کویل ، انژکتور ، ناک سنسور ، ECU و...... روشن

میگردد

دانستنیهای جالب و عجیب علمی!!!

ـ جویدن آدامس هنگام خرد کردن پیاز مانع از اشک ریزی شما می شود.

ـ اثر لب و زبان هر کس همانند اثر انگشت آن منحصر به فرد است.

ـ رشد کودک در بهار بیشتر است.

ـ ۸ دقیقه و ۱۷ ثانیه طول می کشد تا نور خورشید به زمین برسد.

ـ ظروف پلاستیکی تقریباً ۵۰۰۰۰سال در برابر تجزیه مقاومند.

ـ تنها قسمتی از بدن که خون ندارد قرنیه چشم است.

ـ شترمرغ در ۳ دقیقه ۹۵ لیتر آب می خورد.

ـ حس بویایی مورچه با حس بویایی سگ برابری می کند.

ـ کرم های ابریشم در ۵۶ روز ۸۶ برابر خود غذا می خورند.

ـ زمان بارداری فیل به دو سال می رسد.

ـ در یک سانتی متری پوست شما ۱۲ متر عصب و ۴ متر رگ و مویرگ است.

ـ شدیدترین نعره ها متعلق به وال ها است که برابر با صدای موتور جت است.

ـ وقتی یک نوزاد در حال گریه است با صدای ش....ش.... شما آرام می شود به این دلیل که صدای آبی که اطراف نوزاد در شکم مادر است را برایش تداعی می کند، در ضمن این یکی ازدلایلی است که چرا صدای ساحل دریا به انسان آرامش می دهد.

ـ دلفین ها همانند گرگ ها هنگان خواب چشم هایشان را باز می گذارند.

ـ با نگاه کردن به گوش حیوانات می توانیم به تخم گذار بودن یا بچه زا بودن آنها پی ببریم. بدین صورت که تخم گذاران گوششان ناپیدا و بچه زایان گوششان نمایان است، تنها یک اسثتنا وجود دارد آن هم نوعی افعی است که بچه زاست اما گوشش دقیق پیدا نیست.

ـ بیشتر سردردهای معمولی از کم نوشیدن آب است.

ـ انسان امروزی به طور متوسط ۶ سال از عمر خود را تلویزیون نگاه می کند و ۶ سال را صرف غذا خوردن می کند و یک سوم را می خوابد.

ـ موش دو پای آفریقایی از میدان دید ۳۶۰ درجه برخوردار است.

ـ مغز انسان تنها ۲ درصد از وزن انسان را تشکیل می دهد ولی ۲۵ درصد اکسیژن دریافتی بدن را به تنهایی مصرف می کند.

- سرعت عطسه یک انسان برابر است با 160 کیلومتر در ساعت

- آب دریا بهترین ماسک صورت است !

- چشم انسان معادل یک دوربین 135 مگا پیکسل عمل می کند !

- 90% سم مار از پروتئین تشکیل شده است !

- مغز در هنگام خواب فعالتر از وقتی است که تلویزیون می بینید !

- جوانان هندی شادترین و ژاپنی ها افسرده ترین های جهان هستند !

- قوه چشایی پروانه در پاهای آن تعبیه شده است !

واژه ها و اصطلاحات صنعت خودرو سازی

واژه ها و اصطلاحات صنعت خودرو سازی

کنترل فعال حرکت بدنه

ABC:Active Body Control

دیفرانسیل قفل شونده خودکار

ABD :Automatic Brake Differential

سامانه ضد بلوکه (قفل شدن) ترمز

ABS :Antilock Brake System

سامانه فعال کنترل سرعت پیمایش

ACC :Active Cruise Control System

انجمن خودروسازان اروپا (این حروف مخفف یک عبارت فرانسوی به همین معنی هستند) ACEA:European Automakers Association

سیستم فعال روشنایی پیچ ها بوسیله چراغ های جلو

ACHS :Active Cornering Head Lamp

تنظیم خودکار چراغ های جلو

AHA :Automatic Headlight Arrangment

کنترل اتوماتیک عملکرد موتور (جلوگیری از ضربه)

APC :Automatic Performance Control

سامانه صوتی کمکی برای پارک کردن

APS :Acoustic Parking System

سامانه ضد لغزش

ASR :Anti Spin Regulation

سامانه سرویس فعال خودرو (اطلاع دهنده سرویس لازم برای موتور)

ASSYST :Active Service System

سامانه چهار چرخ متحرک دائمی

AWD :All Wheel Drive

سامانه کمکی ترمز که در مواقع ترمزگیری حداکثر فشار را به ترمزها وارد می آورد

BAS :Brake Assist Control

واحد اسب بخار ، معادل 746 وات که در زبان المانی با PS نشان داده می شود

BHP :Break Horse Power

سامانه ای برای بالاتر بردن کارایی ترمزها در پیچ های تند

CBC :Cornering Brake Control

قطعات باز شده یا منفصل یک محصول

CKD :Compelerely Knocked Down

گاز طبیعی فشرده شده

CNG :Compressed Natural Gas

سامانه راداری ضد تصادف

CRS :Collision Reducation System

جعبه دنده با تعویض پیوسته

CVT :Continously Variable Transmission

میل سوپاپ دوتایی از بالا

DOHC :Double Over Head Camshaft

کنترل سواری پویا (برای فنربندی های جدید)

DRC :Dynamic Ride Control

کنترل ثبات پویا (با کمک ترمز)

DSC :Dynamic Stability Control

سامانه سوخت رسانی الکترونیکی خودروهای دیزل

EDC :Electronic Diesel Control

توزیع نیروی ترمز به صورت الکترونیکی

EBD :Electronic Brake force Distribution

واحد کنترل الکترونیکی

ECU :Electrical Control Unit

کنترل تزریق سوخت الکترونیکی

EFI :Electronic Fuel Injectio

چرخش دوباره گازهای اگزوز (با ورود مقداری از گازهای اگزوز به هوای ورودی دمای ویژه احتراق بالا می رود) EGR :Exhaust Gas Recirculation

تعویض دنده بادی با کنترل الکترونیکی

EPS :Electronic Pneumatic Shift

برنامه ثبات الکترونیک (ایجاد پایداری مناسب در پیچ های تند و لغزنده)

ESP :Electronic Stability Program

کنترل کشش الکترونیک (که در سرعت بالای 40 کیلومتر وارد عمل شده و با قفل دیفرانسیل در ارتباط است) ETC :Electronic Traction Control

فدراسیون جهانی اتومبیل رانی (عبارت فرانسوی)

FIA :Federation Inrenationale de L'Automobile & quot

سیستم چرخ محرک عقب RWD :Rear Wheel Drive

سیستم چرخ متحرک جلو FWD :Front Wheel Drive

سیستم سوخت پاش مستقیم (بنزینی)

GDI :Gasoline Direct Injection

کمپانی جنرال موتورز

GMC :General Motor Corporation

سامانه مکان یابی جهانی

GPS :Global Positioning System

خودرویی که در کلاس خود بالاترین قدرت موتور و عملکرد را دارد

GT :Gran Touring

کنترل نزول از سراشیبی (با کاهش سرعت)

HDC :Hill Descent Control

تزریق سوخت گازوئیل فشار بالا (در این سیستم سوخت گازوئیل با فشار بسیار بالا به درون سیلندر تزریق می گردد تا بطور کامل پودر شده و احتراق به بهترین شکل ممکن انجام گیرد)

HDI :High Pressure Diesel Injection

سازمان بین المللی استاندارد

ISO :International Standard Organization

سامانه هوشمند حمل و نقل

ITS :Intelligent Transportation System

گاز طبیعی مایع شده

LNG :Liquefied Natural Gas

گاز نفت مایع شده

LPG :Liquefied Petroleum Gas

دیفرانسیل با لغزش محدود

LSD :Limited Slip Differential

سیستم سوخت رسانی چند نقطه ای

MPFI :Multi Point Fuel Injection

خودروی چند منظوره (دارای اتاقی کوچکتر از ون و مختص سرنشین)

MPV :Multi-purpose Vehicle

خودرویی برای تمام سطوح

MTV :Most Terrain Vehicle

انجمن ملی رقابت خودروهای تقویت شده

NASCAR :National Association For Stock Auto Racing

سوپاپ در بالای موتور (سرسیلندر)

OHV :Over Head Valve

مدیریت ارتباطات پورشه با شش سیستم پیشرفته

PCM :Porsche Communication Management

مدیریت ثبات پورشه (سیستم م عبور که با کم کردن گاز و یا ترمز کردن ، از چرخش و چپ شدن هودرو جلوگیری میکند ، اولین بار در پورشه توربو

2002) PSM :Porsche Stability Management

دور در دقیقه

RPM :Revolutions Per Minute

سامانه چرخ متحرک عقب

RWD :Rear Wheel Drive

انجمن مهندسین خودرو (آمریکا)

SAE :Society of Automitive Engineers

کنترل ترمز سنسوترونیک (که با احساس شرایط ترمز کردن ، قدرت وارده را تنظیم میکند) SBC : Sensotronic Brake Control

سامانه حفاظت ضربه جانبی (شامل میله ها و تمهیداتی در درون درها)

SIPS :Side Impact Protection System

جعبه دنده دستی با تعویض متوالی (در خودروهای سوپر اسپرت و خودروهای مسابقات رالی) SMG :Seguential Manual Geardox

وجود یک میل سوپاپ در بالای سیلندر

SOHC :Single Over Head Camshaft

سامانه ممانعت تکمیلی برای بالش های هوا

SRS :Supplementary Restraining System

خودرویی با قابلیت های اسپرت (اتومبیل بیابانی با قابلیت استفاده روزمره در شهر) SUV :

Sport Utility Vehicle

سامانه کنترل کشش

TCS :Traction Control System

سامانه حفظ کنترل چسیندگی و لغزش در شرایط لغزنده

TSC :Traction Stability Control

خودرو با آلایندگی بسیار کم

ULEV :Ultra Low Emission Vehicle

در بعضی از خودروها که موتور آنها در وسط اتومبیل قرار دارد برای سیستم خنک کاری در طرفین قسمت عقب این خودروها دو دریچه هواگیری طراحی میکنند که سیستم مذکرو وظیفه دارد این دریچه ها را بسته به دمای آب خنک کننده موتور در دورهای گوناگون باز کرده و باعث خنک شدن موتور شود VACS :Variable Air Cooling System

نوعی ترمز کمکی است که با رگولاتور فشار دود اگزوز عمل میکند و برای اولین بار در خودروهای سنگین ولوو به کار رفته است VEB :Volvo Engine Brake

توربین با هندسه متغیر برای دستیابی به بهترین بازده محموعه پرخوران

Variable Turbine Geometry :VTG

سیستم سوپاپ متغیر بالیستیک که در این سیستم از میل سوپاپ استفاده شده و برجستگی های بر روی آن به گونه ای است که در دورهای بسیار بالا عملکرد سوپاپ ها به صورت کاملا مستقل انجام می شود VVB :Variable Valve Ballistic

سیستم زمان بندی متغیر هوشمند سوپاپ ها

VVTI :Variable Valve Timing Intellignet

این سیستم معمولا در صندلی های جلو بکار می رود و عملکرد آن به این صورت است که بلافاصله پس از دریافت ضربه تصادف از پشت ، پشتی صندلی های جلو را به طرف عقب خوابانده و بدین وسیله مانع از وارد آمدن ضربات ناگهانی (شلاقی) به ناحیه گردن و ستون فقزات میشود

 WIL:Whiplash Injury Leesing

خودروهای فاقد آلایندگی

ZEV :Zero Emission Vehicle

سیستم چهار چرخ متحرک  Wheel Drive4 4Wd :

1-4WD Four wheel drive- سیستم انتقال قدرت به 4 چرخ

2- V 16 valve , موتور 16 سوپاپ (مثلا در موتور 4 سیلندر برای هر سیلندر 4 سوپاپ در سر سیلندر باشد که موتورهای DOHC , SOHC نیز از این دسته هستند)

3 1 DIN 1,12 sae

4 1 KW 1,34 ece

5 1 KW 1,35 PSdin

6 ستون A ستون واقع در جلوی بدنه اتومبیل که سقف روی این ستون است و داخل آن عناصر ایمنی غیر فعال تعبیه شده اند.

7 ABC Active Body Control. سیستم هیدرو الکترونیکی مرسدس بنز که جلوی خوابیدن بدنه اتومبیل به چپ و راست و جلو و عقب را میگیرد. (در پیچها و هنگام ترمز این سیستم کمک بسیاری به پایداری اتومبیل دارد)

8 ABS Blocker System. سیستم الکترونیکی که توسط سنسورهایی قفل شدن چرخها را در هنگام ترمزهای شدید و ترمز روی سطوح لغزنده از قبل پیش بینی کرده و با شل و سفت کردن ترمز ها در صدمهای ثانیه ( مثلا 60 بار در ثانیه) باعث میشود چرخها قفل نکرده و حداکثر چسبندگی را داشته باشند و بدین ترتیب در سختترین شرایط نیزکنترل اتومبیل در دست راننده باشد.به کمک این سیستم حتی در ترمزهای شدید و آنی اتومبیل قابلیت فرمان پذیری و توقف سریعتری دارد و امروزه بسیاری از تولید کنندگان اتومبیل آنرا به صورت استاندارد روی محصولات خود ارائه میدهند و بعضی نیز با درخواست مشتری آنرا روی اتومبیل نصب میکنند.

9 AC air condition ایرکاندیش , کولر. شبیه به یخچال کار میکند ,توسط یک کمپرسور ماده گازی تحت فشار قرار گرفته و با گرم شدن تبدیل به مایع شده و سپس سرد میشود. بعد از بخار شدن سریع خنک میشود.برای به کار انداختن کمپرسور مصرف سوخت اتومبیل کمی افزایش میابد.

10 ACC Adaptive Cruise Control سیستم که فاصله و سرعت اتومبیل را با اتومبیلهای دیگر تنظیم میکند.این سیستم مانع تاثیر گذاری منفی وسایل نقلیه سنگین بر ایمنی جاده و ترافیک میشود. DaimlerChrysler سیستم دیگری را پیشرفت داده که حتی فاصله اتومبیل را با خطوط جاده تنظیم میکند.

11 AERODINAMIC علم جریان هوا یا همان علم باد که اهمیت زیادی در طراحی یک اتومبیل دارد. زیرا با مقاومت کمتر بدنه اتومبیل در برابر هوا مصرف بنزین نیز کاهش میابد.بهترین مقدار مقاومت در برابر هوا برای اتومبیلهای سواری cw=0,26 میباشد. آیرودینامیک نامناسب اتومبیلهای SUV میتواند تا 0.45 باشد.

12 AFS

13 AIRBAG کیسه هوا. در برخوردها و تصادفات حداکثر محافظت و ایمنی را برای سرنشینان تامین میکند.

14 Air Filter فیلتر هوا. با عبور هوای ورودی به موتور از داخل این فیلتر که معمولا از جنس کاغذ مخصوصی ساخته شده جلوی ورود ذرات و گرد و خاک به موتور گرفته میشود تا تحت اثر این ذرات در موتور ساییدگی ایجاد نشود و همچنین حرارت هوای ورودی تنظیم میشود و صدای مکش هوا نیز تا حد زیادی کاهش میابد.

15 Air Flow Meter در داخل هواکش دریچه ای وجود دارد که به نسبت شدت جریان هوا باز و بسته میشود و ECU نیز متناسب با این میزان پاشش سوخت را مشخص میکند.

16 Acceleration شتاب. گاز دادن

17 Active Safety تمام اجزایی و تجهیزاتی که به صورت همیشه فعال ایمنی اتومبیل را بالا میبرند. مانند ABS , ESP , لاستیکها , ترمزها , شکل آیرودینامیک اتومبیل و ...

18 AMG

19 AMPERMETR ابزار اندازه گیری و نشان دهنده میزان جریان ورودی و خروجی باطری.

20 Anti Freez ضد یخ. مایعی که از 50% گلیکول و 50% آب تشکیل شده.در هوای سرد آب داخل رادیاتور یخ زده و به سیستم خنک کننده آسیب برساند.با اضافه کردن ضد یخ به آب رادیاتور میتوان از یخ زدگی جلوگیری کرد.درضمن مانع ایجاد زنگ و رسوب در داخل رادیاتور و سیستم خنک کننده موتور میشود.

21 ASC+T Automatic Stabilitats Control+Traktion. سیستم که از سوی BMW مورد استفاده قرار گرفته و وضعیت چرخهای عقب را به طور دائم تحت نظر دارد.وقتی چرخهای عقب بلغزند یا چسبندگی خود را از دست بدهند سیستم ASC+T عمل کرده و ترمزها و موتور را به نحوی کنترل میکند که اتومبیل از مسیر خارج نشود.

22 ASR Anti-Schlupf-Regelung و یا Anti Slip Regulationسیستم کنترل آنتی پاتیناژ.سیستم که جلوی هرز گردی چرخهای محرک را میگیرد و بدین ترتیب باعث حفظ پایداری میشود.این سیستم به دو نحو میتواند کار کند : یا به صورت الکترونیکی قدرت موتور را کاهش میدهد و یا بر روی چرخی که هرز گردی میکند ترمز اعمال میکند.ASR نام مخفف این سیستم است که از سوی مرسدس بنز مورد استفاده قرار میگیرد و و برایTraction Control از سوی تولید کنندگان مختلف نامهای مختلفی استفاده میشود.مانند ETC , TC و TSC.

23 AWD All Wheel Drive نام مخفف اتومبیلهای چهار چرخ محرک ( 4 چرخ محرک به صورت دائم و در تمام سرعتها)

24 AWS All Wheel Steering. سیستمی که فرمان میتواند هر 4 چرخ را یک جا کنترل کند.

25 AUTODIMMING شکست نور توسط آینه داخل اتومبیل. که با سیاهتر شدن آینه و پخش نور , نور بالای اتومبیل عقبی باعث ناراحتی و کاهش دید و مزاحمت راننده اتومبیل جلویی نمیشود.

26 BAS سیستمی که در ترمزهای آنی فشار داخل هیدرولیک ترمز را زیاد کرده و باعث پخش یکسان قدرت ترمز به چرخها میشود

27 BI-XENON امروزه چراغهای BI-XENON پیشرفته ترین و قویترین نوع چراغ هستند.در این چراغها برای نور پائین و بالا 2 چراغ جدا استفاده میشود.چون طول موج و به عبارتی رنگ این چراغها شبیه نور خورشید است در شب باعث نارحتی چشم سایر رانندگان نمیشود و بازتاب را به حداقل میرساند.نوری که از داخل گاز XENON عبور میکند توسط لنز متحرک 70 میلی متری بازتاب شده و تاثیر نور بالا را ایجاد میکند.

28 Brake Disk Wiping پاک کننده دیسک ترمز. در هنگام بارش شدید باران روی دیسک را یک لایه نازک آب میگیرد , این سیستم با ایجاد تماس بسیار خفیف لنت ترمز با دیسک با فواصل زمانی مشخص سطح دیسک را تمیز میکند.بدین ترتیب هنگام ترمز کردن تاخیری در عکس العمل ترمز ایجاد نمیشود.

29 BOXER MOTOR موتور باکسر. موتوری که سیلندرهای آن در یک راستا یعنی با زاویه 180 درجه باشند. میتوان آنرا موتور V شکل با زاویه 180 درجه نامید.

30 CABRIO اتومبیلهایی که 2+2 نفر ظرفبت سرنشین داشته و سقف اتومبیل باز شونده باشد.

31 Catalizor یکی از قطعات اگزوز که میزان گازهای آلوده کننده محیط زیست را کاهش میدهد.

32 CBC Cornering Brake Control. سیستمی که همرا ESP کار میکند و در بسیاری از اتومبیلهای BMW مورد استفاده است و جزو سیستمهای ایمنی فعال محسوب میشود. وظیفه CBC حفظ پایداری اتومبیل در هنگام ترمز در پیچ است. چون در پیچ سرعت چرخهای داخل و خارج پیچ با هم متفاوت هستند پس باید فشار ترمز این چرخها هم تفاوت داشته باشد. CBC توسط سنسورهای مربوطه سرعت هر چرخ را محاسبه کرده و میزان فشار ترمز را برای هر چرخ مشخص میکند.

33 CDI کمپانی Daimler-Chrysler اتومبیلهای دیزل مرسدس بنز را به این نام میخواند.CDI محفف Common Rail Diesel Injection System است.

34 Ceramic ماده ای سبک است که در برخی اتومبیلها مانند Porsche Turbo و Mercedes CL 55 AMG برای ساخت دیسکهای ترمز مورد استفاده قرار گرفته است.از مزایای دیسکهای سرامیکی مقاومت آنها در برابر ساییدگی است که حدودا 300000 کیلومتر عمر میکنند و همچنین نسبت به دیسکهای معمولی 60 درصد سبکتر هستند.

35 clutch تفاوت مشخص بین گیرباکسهای اتوماتیک و دستی (manual) در کلاچ است.کلاچ اتصالی قابل جدا سازی و رابط انتقال قدرت بین موتور و گیر باکس است.برای حرکت اولیه اتومبیل ابتدا کلاچ گشتاوری را که از موتور میگیرد را به شفت اصلی گیرباکس (که به صورت استاتیک ثابت است) میرساند.همچنین در زمان تعویض دنده ها انتقال نیرو باید قطع شود که کلاچ انجام میگیرد.

36 compressor کاری شبیه توربو انجام میدهد ولی قدرت خود را از موتور میگیرد.پمپی که هوا یا مایع کولر را فشرده میکند.Jaguar , مرسدس و سایر تولید کننده گان برای افزایش قدرت از کمپرسور استفاده میکنند.موتور برای به کار انداخت کمپرسور کمی بیشتر سوخت مصرف میکند.

37 COUPE اتومبیلهایی که بین ستون A و C سقف فلزی دارند و فضایی برای تعداد 2+2 نفر سرنشین داردن .در بعضی از این نوع اتومبیلها ظرفیت سرنشین بیشتر است.

38 CRS .Common Rail System برای موتورهای دیزل ساخته شده و سیستمی است که با فشار بیشتری پاشش میکند .و تفاوت اصلی آن با سایر سیستمها اینست که عملیات ایجاد فشار و پاشش جدا از هم انجام میشود. این سیستم باعث کارکرد بهتر و مرتب و کارایی بیشتر و کاهش صدای موتورهای دیزل میشود.

39 CRUISE CONTROL سیستم ثابت کننده سرعت

40 CVT Constantly Variable Transmission. گیرباکس با نسبت متغییر. این گیرباکس در دهه 50 توسط یک هلندی به نام Van Doorne ساخته شد. در این گیرباکسها فقط یک نسبت شروع و پایان وجود دارد که وابسته به دور موتور و سرعت اتومبیل متغییر است.

41 CVVT Continuously Variable Valve Timing, تکنولوژی زمان متغییر سوپاپ. Volvo, Kia و Hyundai این سیستم را به این نام معرفی میکنند.این سیستم توسط کمپانی های مختلف با اسامی متفاوت مورد استفاده قرار گرفته و استفاده از آن تا حد زیادی مرسوم شده و گسترش یافته است.این سیستم کنترل موتور , زمان باز شدن سوپاپها را با توجه به سرعت و میزان بار اتومبیل تغییر میدهد و بدین ترتیب کارایی موتور را بالا برده و میزان گازهای مضررخروجی از اگزوز را کاهش میدهد.

42 cylinder سیلندر مهمترین قسمت موتور است که داخل آنها پیستونها قرار میگیرند و محفظه احتراق را به وجود می آورند.

43 DI Direct Injection. تزریق مستقیم سوخت در موتورهای دیزل و بنزینی برای انجام احتراق بهتر. یکی از مشکلات موتورهای دیزل صدایی است که در زمان احتراق ایجاد میشود و Audi با استفاده از این روش ترکیب هوا و سوخت بهتری تولید کرد و تا حدی مشکل صدا را برطرف کرد.

44 differential دیفرانسیل. سرعت چرخش چرخها را متعادل میکند به خصوص در پیچها که سرعت چرخهای داخل و خارج پیچ با هم تفاوت دارند.

45 differential lock قفل دیفرانسیل. هنگام از دست دادن چسبندگی یکی از چرخهای محرک جلوی هرز گردی آن چرخ را گرفته و باعث بهبود پایداری و همچنین چسبندگی بیشتر میشود.متداولتربن نوع آن قفل دیفرانسیل مرکزی است که اگر یک چرخ دچار هرز گردی شود از چرخهای جلو یا عقب حرکت ادامه پیدا میکند.

46 Dynamometr داینامو متر , وسیله ای که قدرت موتور را اندازه میگیرد.

47 Distributor دلکو , یکی از قطعات سیستم برقی که جریان برق با ولتاژ بالا را به صورت تنظیم شده به شمعها میفرستد.

48 DTR مخفف دیسترونیک ( DISTRONIC و یا DYSTRONIC ).سیستم رادار هوشمند کنترل کننده فاصله که توسط مرسدس بنز ساخته شده. این سیستم الکترونیکی توسط یک رادار فاصله را تا اتومبیل جلویی محاسبه میکند و چنانچه این فاصله تا حد خطرناکی کم شود با کاهش نیروی موتور و یا حتی ترمز کردن سرعت را کم کرده و فاصله را افزایش میدهد.

49 DOHC Double Over Head Camshaft موتوری که در بالا دو میل بادامک داشته باشد.

50 DSC نام سیستم ESP ( سیستم پایداری الکترونیکی) در BMW.

51 DSTC Dynamic Stability and Traction Control. این سیستم همراه با سیستمهای ESP (پایداری الکترونیکی) و ASR ( آنتی پاتیناژ یا همان ضد هرز گردی) کار میکند و volvo آنرا DSTC نامیده است.

52 DUMMY ماکتهای انسانی از جنس پلاستیک که در تستهای تصادف مورد استفاده هستند. بر روی این ماکتها سنسورهای متعددی قرار گرفته و بدین ترتیب میزان و نقاط آسیب احتمالی انسانها در تصادفات واقعی محاسبه میشود.

53 EBD-EBV سیستم الکترونیکی تقسیم نیروی ترمز. EBD مکملی برای ترمزهای مجهز به سیستم ABS به شمار میرود و در هنگام ترمز با تقسیم نیروی وزن تعادل اتومبیل را حفظ کرده و جلوی انحراف اتومبیل را میگیرد.

54 EDC Electronic Diesel Control , سیستم کنترل موتورهای دیزل انژکتوری.

55 EDLS قفل الکترونیکی دیفرانسیل.

56 EMV چگونگی عملکرد سیستم برق خودرو در محیط های الکترو مغناطیسی . عملکرد واقعی سیستم برق خودرو در محیطهای برق فشار قوی تست میشود.

57 EPS Elektro Power Steering. سیستم فرمان هیدرولیک با موتور الکتریکی.

58 ESP Electronic Stability Program. سیستم پایداری الکترونیکی (و یا بهتر از آن سیستم ضد ناپایداری که جلوی از کنترل خارج شدن اتومبیل را میگیرد) . اساس کار این سیستم اینست که از سیستم ترمز ABS برای کنترل و هدایت اتومبیل استفاده شود. سیستمهای آنتی بلوکه ABS)) و سیستم آنتی پاتیناژ (TSC ضد هرزگردی) در زمینهای لغزنده ابزارهای سیستم ESP هستند.سنسوری که به فرمان متصل شده هماهنگی بین میزان چرخش فرمان و جهت حرکت اتومبیل را کنترل میکند و در صورت عدم تناسب , ESP سریع وارد عمل شده و ابتدا میزان انتقال نیروی موتور به چرخها را کاهش میدهد.اگر باز هم اتومبیل متناسب با زاویه فرمان حرکت نکند و یا به عبارتی اتومبیل تحت کنترل راننده نباشد یه صورت مستقل از هم روی چرخها ترمز اعمال میشود. این عمل تا زمانی که اتومبیل تحت کنترل راننده در آید و در مسیر دلخواه راننده حرکت کند ادامه می یابد.هنگامی که راننده با سرعت و فراتر از لیمیتهای اتومبیل اقدام به پیچیدن کند این سیستم تا حد چشم گیری جلوی understeer و یا oversteer شدن اتومبیل را میگیرد و در هنگام ترمزهای شدید و شرایط مختلف نیز باعث توقف سریعتر اتومبیل میشود.

59 ETC Electronic Traction control

60 ETS Electronic Stability System که با ASR رابطه دارد.

61 EURO NCAP مخفف European New Car Assessment Programme که در سال 1997 تاسیس شد.موسسه ای که بر روی بسیاری از اتومبیلهای تولید شده در اروپا تستهای تصادف انجام میدهد و با توجه به نتایج تست تصادف به اتومبیل امتیاز ستاره داده میشود. در حال حاضر حداکثر امتیاز 5 ستاره است. ( این تست ها شامل تست تصادف از جلو , تصادف از پهلو و ... هستند)

62 FACE LIFT زیبا سازی ظاهری اتومبیل (رفع اشکالات طراحی بدنه)

63 FADING (داغ کردن ترمزها) تضعیف عملکرد ترمز اتومبیل در نتیجه داغ شدن لنتها و دیسکهای ترمز . مشکلاتی مانند , ضرورت محکم تر فشار دادن پدال ترمز و تضعیف عملکرد ترمز نیز در این وضعیت به وجود می آید.

64 FIS نمایشگر اطلاعات. اطلاعاتی مانند مسافت پیموده شده , متوسط سرعت , میزان مصرف سوخت و دمای بیرونی را نمایش میدهد.

65 FSI موتورهای direct injection (پاشش مستقیم سوخت) تولیدی توسط گروه Volkswagen. بزرگترین آوانتاژ این موتورها در مقایسه با موتورهای با حجم یکسان مصرف سوخت کمتر و قدرت بیشتری دارند.

66 GDI موتورهای Direct Injection میتسوبیشی.

67 GPS Global Positioning System سیستم موقعیت یاب جهانی.کامپیوتری که در داخل اتومبیل است با ماهواره ارتباط برقرار کرده و موقعیت و محل اتومبیل مشخص میکند و توسط نقشه موجود در حافظه این سیستم راننده را به محل مورد نظر هدایت میکند.

68 GRIP چسبندگی و یا گیرش جاده.

69 GT مخفف لغات ایتالیایی Gran Turismo (تور بزرگ) میباشد.در اصل این اصطلاح برای اتومبیلهای سدان با خصوصیات اسپورتی بکار میرود.

70 HARDTOP اتومبیلهایی که سقف فلزی داشته و ستون B ندارند به این نام خوانده میشوند.چنانچه یک اتومبیل HARDTOP سقفی قابل جدا کردن و یا تا شونده داشته باشد شکلی مانند cabrio بدست می آورد.

71 HATCHBACK اتومبیلی که صندوق با شیشه عقب یکپارچه باشد و روی آن چراغهای Stop قرار گرفته باشد.

72 HDC Hill Descent Control کنترل حرکت در سرازیری. HDC معمولا از تجهیزات اتومبیلهای 4WD است. در پائین آمدن از سرازیری ها سرعت را ثابت میکند و بدین ترتیب بدون احتیاج به ترمز میتوان سرازیری های طولانی را طی کرد.

73 HDI High Pressure Direct Injection ( پاشش مستقیم با فشار بالا) نوعی موتور دیزلی که از سوی پژو و سیتروئن با همکاری فورد ساخته شده. این موتورها از تکنولوژی railcommon استفاده میکنند و مصرف سوخت و آلودگی کمتری دارند.

74 Horse Power اسب بخار. واحد اندازه گیری قدرت تولیدی توسط موتور. هر اسب بخار برابر 0.7457 کیلو وات است.

75 HYBRID اتومبیلهایی که دو پیشرانه داشته باشند و این نام بیشتر برای اتومبیلهایی که یک موتور درون سوز (بنزینی یا دیزلی) و یک موتور برقی(که انرژی خود را از باطری های مربوطه میگیرد) دارند استفاده میشود. تا سرعت مشخصی فقط موتور برقی کار میکند و بعد از یک سرعت مشخص برای افزایش قدرت موتور درون سوز نیز شروع به کار میکند.هدف از تولید این نوع اتومبیلها مصرف سوخت کم و حداقل آلودگی محیط زیست است.

76 HYDROPNOMATIK استفاده از بازوهای هیدرولیکی کمک فنر یه جای بازوهای فلزی که تنها از سوی سیتروئن استفاده میشود (همانند xantia).

77 HILL HOLD CONTROL این سیستم در هنگام حرکت در سربالایی جلوی حرکت اتومبیل به عقب را میگیرد.در این سیستم ترمزها بصورت اتوماتیک عمل کرده و با فشار ثابتی ترمز گرفته میشود.بدین ترتیب تا زمان فشردن پدال گاز توسط راننده و حرکت اتومبیل جلوی حرکت اتومبیل به عقب گرفته میشود.

78 HUD Heads-up Display این سیستم برای اولین بار در هواپیماهای جنگنده استفاده شد و به راننده امکان میدهد از وی شیشه جلوی اتومبیل اطلاعات اتومبیل را ببیند. این سیستم توسط یک پروژکتور اطلاعات را روی شیشه جلو منعکس میکند. (مانند برخی مدلهای BMW)

79 I-DRIVE این سیستم توسط BMW ساخته شده است.در این سیستم کامپیوتری میتوان اعضای کنترلی متعدد موجود در اتومبیل را توسط یک Joystick تعبیه شده در کنسول میانی کنترل کرد.

80 IMMOBILIZER سیستمی که جلوی کار کردن اتومبیل با کلید کپی شده و یا بدون کلید را میگیرد.در اتومبیلهای مجهز به IMMOBILIZER بعد از دریافت اطلاعات میکرو الکترونیکی داخل کلید توسط ECU اجازه استارت داده میشود.

81 INTERCOOLER اینتر کولر وسیله ای است که در موتورهای مجهز به توربو استفاده میشود و وظیفه خنک کردن هوا را دارد.چون توربو شارژر هنگام فشردن هوا باعث گرم شدن آن میشود و حجم هوا افزایش پیدا میکند که در شارژ سیلندر تاثیر منفی ایجاد میشود.اینتر کولر بین موتور و توربوشارژر نصب شده و هوا را خنک میکند و بدین طریق جلوی افزایش حجم هوا گرفته میشود و بر قدرت و گشتاور موتور افزوده میشود.

82 ISOFIX نوعی صندلی مخصوص کوچولو ها که بر روی صندلی عقب بسته میشود و ایمنی آنها را تامین میکند.

83 Kickdown در اتومبیلهای مجهز به دنده اتوماتیک هنگامی که راننده پدال گاز را بصورت ناگهانی تا ته فشار دهد این سیستم برای افزایش شتاب و یا افزایش سرعت دنده معکوس میکند.

84 LED Ligtht Emitting Diode.دیودی که با دریافت جریان برق نور میدهد.امروزه در اتومبیلهای مدرن از LED در چراغهای خطر و ترمز استفاده می شود. زیرا LED سریعتر از چراغهای معمولی روشن میشود.

85 LEV Low Emission Vehicle Standarts.استانداردی آلایندگی اتومبیلهای تولید شده در ایالت کالیفرنیای امریکا.در بعضی ایالتهای دیگر امریکا نیز اجرا میشود و در سال 2004 جای خود را به استاندارد LEV II داد.

86 LPG Liquified Petroleum Gas سوخت گاز که تحت فشار یا دمای پایین تبدیل به مایع شده و در مخزن نگه داری میشود.قیمت آن نسبت به بنزین ارزان بوده و آلودگی بسیار کمتری ایجاد میکند و اکتان بالایی دارد.مصرف آن نسبت به بنزین بیشتر است.امروزه موتورهای بنزینی را میتوان به

87 LSD Limited Slip Differential دیفرانسیل محدود کننده لغزندگی.به خصوص در پیچها و زمینهای لغزنده جلوی سر خوردن اتومبیل را میگیرد. تفاوت این نوع دیفرانسیل پیشرفته با دیفرانسیلهای استاندارد در اینست که در مواقع شتاب گیری و کاهش سرعت نیز اتومبیل را کنترل میکند.

88 MACPHERSON MacPherson , سیستم تعلیق متداولی که به صورت خلاصه یک اتصال زیری بین فنر لول و کمک فنر و موج گیر.

89 MPV اتومبیل چند منظوره (مانند سیناد و یا OpelZafira)

90 MPI انژکتور چند نقطه ای. بهترین حالت احتراق سوخت را به وجود می آورد.

91 NM NEWTONMETRE (واحد گشتاور یا همان torque) میزان نیرویی که بتواند یک جسم را 1 متر حرکت دهد و با واحد نیوتن متر بیان میشود. 1 نیوتن برایر 100 گرم است.در اتومبیل NM واحد گشتاور و یا قدرت چرخش موتور است.

92 Navigation System سیستم هدایتگر یا راهبری. این سیستم به وسیله نقشه موجود در حافظه خود محل اتومبیل را دقیقا مشخص میکند و توسط یک نمایشگر بزرگ که در کنسول میانی قرار دارد راننده را از سریعترین و نزدیگترین مسیر ممکن به مقصد راهنمایی میکند.

93 NIGHT VISION سیستم دید در شب.در صورت دید کم در شب راننده را از موانع موجود مطلع میکند.

94 NITRO nitromethane. ترکیب ازت و متان و سوختی است که انرژی کمتری از بنزین تولید میکند ولی برای سوختن به هوای بسیار کمتری احتیاج دارد و بهمین جهت کارایی بهتری دارد.برای سوختن 1 ظرفیت بنزین 14.7 ظرفیت هوا لازم است ولی برای سوختن 1 ظرفیت نایترو 1.7 ظرفیت هوا لازم است و در نتیجه برای سوختن در محفظه احتراق 8 برابر بیشتر از بنزین سوخت وارد میشود.آوانتاژ نایترو فقط اینست که بطور متوسط 2.5 برابر بیشتر از بنزین سوخت وارد میشود.آوانتاژ نایترو فقط اینست که بطور متوسط 2.5 برابر بیشتر قدرت تولید میشود.

95 Oversteer به سر خوردن قسمت عقب اتومبیل گفته میشود.

96 Radiotelephone تلفن موبایل اتومبیل همراه با Car Audio set یک وسیله باشند.

97 Radiator در اتومبیلهایی که سیستم خنک کننده آنها توسط آب کار میکند آب گرم شده از داخل رادیاتور عبور میکند و توسط FAN خنک شده و دوباره به موتور باز میگردد.

98 RDS Radio Data System اطلاعات کانالهای FM رادیو را میتوان در پانل نمایشگر رادیو مشاهده کرد.

99 REAL-TIME در حالت عادی چرخهای جلو محرک هستند ولی اگر چرخهای جلو هرز گردی کنند سیستم بصورت اتوماتیک نیروی موتور را به چرخهای عقب منتقل میکند.

100 ROADSTER اتومبیلهای روباز دو دری که 2 نفر گنجایش سرنشین داشته باشند.

101 ROTARY-WANKEL MOTOR نوعی موتور که در سال 1954 از سوی Felix Wankel ساخته شد.نحوه کار این موتور به طور خلاصه به این شکل است که با چرخاندن پیستون مثلثی شکل داخل بلوک محفظه احتراق , در داخل سیلندر حجم و میزان تراکمهای متفاوتی به وجود آورده شود.این تکنولوژی موتور امروزه بیشتر از سوی مزدا استفاده میشود. در مدل RX-8 مزدا که در اروپا جای مدل RX-7 را گرفت از این نوع موتور استفاده شده است.

102 RPM Revolutions per Minute دور در دقیقه.هر لحظه نشان میدهد که موتور در یک دقیقه چند دور میچرخد.

103 SEDAN اتومبیلهایی که 4 در دارند و از ستون C تا عقب بر آمده و موازی با زمین است.

104 SELF-LEVELLING SUSPENSION یک عضو واسطه در داخل سیستم کمک فنر است که متناسب با مقدار بار اتومبیل ارتفاع کمک فنر را بصورت اتوماتیک تنظیم می کند.در این سیستم ارتفاع قسمت جلو و عقب مستقل از هم تنظیم میشود.

105 SLS سیستمی که ارتفاع اتومبیل را به صورت اتوماتیک تنظیم میکند و در اتومبیلهای RoadOff استفاده میشود.

106 SOFT-TOP به اتومبیلهای با سقف باز شونده گفته میشود که جنس سقف از پارچه و یا فلز با پوشش پارچه باشد.

107 spoiler در بعضی اتومبیلها در جلو و زیر سپر و در بعضی در عقب و روی صندوق نصب میشود. این قطعه باعث بهبود آیرودینامیک خودرو میشود.

108 Spider در اوایل سالهای 1900 به وسیله سبک موتور دار و با 2 صندلی گفته می شد.این عبارت از سالهای 1950 از سوی تولید کنندگان ایتالیایی برای اتومبیلهای اسپورت 2 نفره و روباز شروع به استفاده شد.

109 SRS سیستمهای ایمنی اضافی مانند کیسه هوا.

110 STEER BY WIRE سیستم فرمان هیدرویک الکترونیکی . همانند بازهای کامپیوتری ارتباط مکانیکی وجود ندارد بلکه با حرکت فرمان توسط راننده چرخهای جلو به صورت الکترونیک اتومبیل را هدایت میکنند.

111 STOP & GO سیستم که همراه سیستمAdaptive Cruise Control (ACC) کار میکند و فاصله را توسط سنسورها کنترل میکند و به خصوص در زمان حرکت در ترافیک سنگین کاربرد دارد.

112 SUPER SELECT چرخهای محرک را بنا به شرایط و احتیاج راننده تغییر میدهد. این سیستم به 4 شکل کار می کند : 1-فقط چرخهای عقب محرک باشند. 2-تقسیم بین چرخهای جلو و عقب. 3-تقسیم مساوی نیرو بین چرخها جلو و عقب. 4-حرکت با 4 چرخ بصورت معمولی.

113 SUV SPORT Utility Vehicle.این اتومبیلها خصوصیات اتومبیلهای استیشن و ون را در متن خود دارند و معمولا 4WD هستند که برای مسیرهای غیر از جاده و نا همواریهای معمولی نیز مناسب هستند در عین حال که در جاده تفاوتی زیادی با یک اتومبیل معمولی ندارند.

114 Suspension سیستم تعلیق. ضربات و شوکهای وارده از طرف زمین به اتومبیل را جذب میکند.

115 TCS ASR-ETC. سیستم کنترل پاتیناژ.

116 TDI Turbo Dizel Injection.

117 TIPTRONIC گیرباکس دو حالته یعنی به دلخواه میتوان دنده را دستی و یا اتوماتیک عوض کرد.

118 TPC سیستم الکترونیک کنترل فشار (باد) لاستیک.

119 TURBO سیستمی که با فشرده کردن هوا باعث ورود هوای بیشتر به موتور میشود و با افزایش میزان هوای ورودی قدرت موتور افزایش میابد. پروانه توربو توسط گازهای خروجی از اگزوز چرخانده میشود.

120 Twin Spark استفاده از یک جفت شمع برای هر سیلندر که باعث احتراق بهتر ترکیب سوختی میشود و همچنین با کاهش زمان احتراق تراکم نیز افزایش میابد.Alfa romeo و بنز از این سیستم استفاده میکنند.

121 Understeer در رانندگی به سر خوردن قسمت جلوی اتومبیل گفته میشه (اتومبیل در پیچ فرمان پذیری ندارد) و بیشتر در اتومبیلهای دیفرانسیل جلو به دلیل سنگینتر بودن قسمت جلوی اتومبیل این حالت پیش می آید.

122 VTG Variable Turbo geometry. توربوی متغییر. این توربو در دورهای کم نیز کارایی دارد.هوایی که از منیفولد اگزوز می آید توسط پره های کوچکی که درون بدنه این توربو قرار دارد به مرکز پروانه هدایت میشود.این پره ها با دستوراتی که از سیستم کنترل موتور میگیرند به بالا و پائین حرکت میکنند و باعث میشوند در دورهای پائین نیز پروانه توربو با سرعت خوبی بچرخد. (همانطور که با کاهش قطر لوله فشار آب بیشتر میشود)

123 VVT-I سیستم کنترل زمان متغییر سوپاپ در Toyota

124 WHEELBASE (فاصله محور) فاصله بین مرکز چرخهای جلو تا مرکز چرخهای عقب.

فارسی

126 استاندارد آلایندگی گازها برای تبدیل گازهای مختلف خروجی از اگزوز به مواد غیر مضر از کاتالیزور استفاده میشود.استاندارد یورو مشخص کرده است که اتومبیلها چقدر میتوانند گاز تولیدکنند.از اول سال 2000 استاندارد Euro3 و از اول سال 2005 و در سال 2006 استاندارد آلایندگی Euro4 اجرا میشوند.

127 موتور سوخت سلولی با واکنش بین هیدروژن و اکسیژن برق تولید می شود و موتور برقی اتومبیل از برق تولید شده استفاده میکند.

128 موتور 4 زمانه موتورهایی که سیستم کارکرد آنها به ترتیب : مکش , تراکم , کار ( نیرو , احتراق , باز شدن) و اگزوز میباشد.

129 موتور مربعی موتوری که Stork و اندازه آن یکی باشد (موتورهای Ecotec اپل)

130 میزان تراکم از تقسیم کل حجم یک سیلندر بر موقیت پیستون در پایینترین و بالاترین نقطه بدست می آید.بدلیل ساختار سوخت دیزل موتورهای دیزل میزان تراکمی بیشتری نسبت به موتورهای بنزینی دارند.

131 موتور سری شکلی از موتور که سیلندرها در یک راستا و کنار هم در داخل بلوک سیلندر قرار گرفته باشند.نوع دیگری از موتور سری موتور V شکل است.

132 سنسور باران سنسور اپتیکی که خیس شدن شیشه را دریافت میکند و برف پاک کن را به کار می اندازد و چنانچه سقف باز باشد سقف را میبندد.

133 گیرباکس نیمه اتوماتیک در این گیرباکس پدال کلاچ وجود ندارد و این کار توسط پدال الکترونیکی و یا هیدرولیکی انجام میشود.امروزه از این گیرباکس در بسیاری از اتومبیلها استفاده میشود و آخرین نوع آن Easytronic است که در اپل کورسا استفاده شده است.

134 وزن خالص و یا خالی اتومبیل مجموع وزن خود اتومبیل و راننده که 75 کیلو گرم در نظر گرفته میشود و باک سوخت که 90% آن پر باشد.

135 زمان متغییر سوپاپ موتور در دورهای متفاوت یکی از زمان های سوپاپ را که کارایی بهتری دارد را انتخاب میکند و بدین ترتیب موتور در تمام دورها با مصرف کمتر کارایی بهتری خواهد داشت.

136 سیستم شست و شوی چراغ این تجهیزات که ظرف محلول و موتور مستقلی دارد با پاشش آب بر روی چراغها آنها را تمیز کرده و جلوی کاهش نور را میگیرد.در بعضی از مدلها چراغها مجهز به برف پاک کن نیز هستند.

137 لوله ترمز شیلنگهای فلزی که در بعضی برای محافظت از زنگ زدگی پوشش پلاستیکی دارند. قطر داخلی این لوله ها 2.5mm و قطر خارجی آنها 4.5mm میباشد و وظیفه رساندن روغن ترمز را از مرکز اصلی به المانهای ترمز واقع در چرخها را دارند.

138 دیسک ترمز دیسکهای ترمز معمولا برای چرخهای جلوی اتومبیل نصب میشوند و در بعضی از اتومبیلها نیز هر 4 چرخ مجهز به ترمزهای دیسکی هستند. جنس آنها معمولا فلزی و یا از آلیاژ آهن است و چون در زمان ترمز حرارت زیادی ایجاد میشود خنک کردن دیسکها اهمیت زیادی دارد.امروزه ترمزهای دیسکی از جنس سرامیک پیشرفته ترین و بهترین نوع ترمز هستند که مشکل داغ کردن ندارند و عمر بیشتری دارند.

139 تقسیم نیروی ترمز نیروی ترمزها به چرخهای جلو بیشتر از چرخهای عقب منتقل میشود.

140 فرمان هیدرولیک فشار هیدرولیکی که با کمک موتور ایجاد میشود به راننده امکان میدهد با نیروی کمی فرمان را بچرخاند.

141 فیلتر گازوئیل فیلتر گازوئیل در موتورهای انژکتور دیزلی که جلوی ورود ذرات را به موتور میگیرد.

142 خفه شدن موتور ریختن بیش از اندازه سوخت به موتور (موتور کاربراتوری و یا انژکتوری میتواند باشد) این مشکل میتواند در نتیجه ایراد در فیلتر هوا , تنظیم نبودن کاربراتور , فعال بودن بیش از اندازه ساسات و کم بودن هوای ورودی به موتور به وجود آید.

143 روغن موتور سنتتیک ( یا سنتزیک) روغن موتورهایی که در داخل آنها از مواد نفت استفاده نشده و کارایی بهتری دارند.

144 سرسیلندر در بالای بلوک سیلندر موتور قرار میگیرد و معمولا قابل جدا سازی است.در برخی موتورها سوپاپها نیز در سرسیلندر نصب میشوند. همچنین مسیر آب و روغن موتور و شمعها در سر سیلندر است.

145 ضریب آیرودینامیک ضریب آیرو دینامیکی یک اتومبیل با طراحی بدنه آن ارتباط مستقیم دارد و نقش مهمی در رسیدن اتومبیل به سرعتهای بالا و میزان مصرف سوخت اتومبیل دارد. در طراحی اتومبیل با کمک اسپویلر و سایر قطعات میتوان ضریب آیرودینامیک را کم کرد.برای محاسبه آن از تونلهای هوا استفاده میشود.

146 نقطه مرگ پائینی پائینترین نقطه حرکت پیستون در داخل سیلندر که برای بالا آمدن یک لحظه توقف می کند.

تایمینگ متغیر سوپاپ

تایمینگ متغیر سوپاپ

اکثر علاقمندان به اتومبیل و صنایع خودروسازی با واژه VVT-i که روی بدنه انواع تویوتا های جدید، سیستم Vanos موتورهای ب ام و و سیستم V-Tec هوندا تا حدودی آشنا هستند و بعضا جویای مفهوم آن شده اند. این واژه ها هر یک معرف سیستم تایمینگ یا زمانبندی متغیر باز و بسته شدن سوپاپها در موتورهای ساخت کارخانه های مربوطه می باشند .

اکثر علاقمندان به اتومبیل و صنایع خودروسازی با واژه VVT-i که روی بدنه انواع تویوتا های جدید،  سیستم Vanos موتورهای ب ام و و سیستم V-Tec هوندا تا حدودی آشنا هستند و بعضا جویای مفهوم آن شده اند. این واژه ها هر یک معرف سیستم تایمینگ یا زمانبندی متغیر باز و بسته شدن سوپاپها در موتورهای ساخت کارخانه های مربوطه می باشند . هدف از ارائه چنین سیستمهائی افزایش بازده موتور در تمام شرائط کارکرد آن اعم از دور موتور مختلف و شرائط محیطی متفاوت می باشد. در موتورهای قدیمی تر متخصصین با در نظر گرفتن شرائطی که موتور برای آن در نظر گرفته شده میل سوپاپ با تایمینگ مناسب را برای آن انتخاب نموده اند که البته این امر دارای محدودیتهای زیادی است ، بعنوان مثال میل سوپاپ اصطلاحا درجه بالا برای مسابقات و افزایش بازده در دور بالا بسیار مناسب بوده که این افزایش قدرت در دور بالا به قیمت کاهش چشمگیر گشتاور و قدرت در دورهای میانی و پائین موتور می شود و عملا موتور را در دورهای پائین ( مثلا در شهر) غیر قابل استفاده می نماید .

طول مدت زمان و لحظه ای که در آن سوپاپهای ورودی و تخلیه باز و بسته میشوند ، تنها در دور موتور خاص و مشخصی حداکثر بازده را ایجاد میکند و هر چه دور موتور تغییر بیشتری نماید ، بازده موتور کاهش پیدا میکند ، به همین دلیل مهندسن سیستمی را در موتورهای جدیدتر ابداع کرد ه اند که تایمینگ یا زمانبندی با توجه به دور موتور تغییر پیدا می نماید . قبلا از بررسی این سیستم ابتدا اشاره ای خواهیم داشت به طرز کار موتور چهار زمانه .

هنگامی که پیستون در وضعیت TDC ( نقطه مرگ بالا یعنی بالاترین نقطه در داخل سیلندر ) قرار دارد ، سوپاپهای ورودی در حالی که پیستون به سمت پائین در حرکت است باز میشوند ، در این هنگام با آغاز پائین رفتن مخلوط هوا و سوخت به داخل سیلندر مکیده میشوند که به این مرحله مکش گفته میشود .

هنگامی که پیستون به پائین ترین نقطه ممکنه در داخل سیلندر میرسد ، سوپاپهای ورودی بسته شده و مخلوط هوا و سوخت در داخل سیلندر محبوس می گردد . در مرحله بعد پیستون به سمت بالا حرکت کرده و به تدریج مخلوط سوخت و هوا را فشرده میسازد که به این مرحله تراکم (Compression) گفته میشود . شمع هنگامی که پیستون مجددا به بالاترین نقطه ممکن میرسد ( یا نزدیک به آن میشود ) جرقه می زند . انفجار کنترل شده حاصله ، پیستون را با نیروی زیادی به پائین رانده و نیروی مکانیکی تولید مینماید که به آن مرحله تولید نیرو با قدرت گفته میشود . بعد از رسیدن پیستون به پائین ترین نقطه ممکن ، سوپاپ اگزوز باز شده و بر اثر بالا آمدن مجدد پیستون ، گازهای حاصل از احتراق تخلیه میگردند که به این مرحله تخلیه گفته میشود . در طی این مراحل که در تمام موتورهای چهار زمانه بنزینی مشترک است ، زمان باز و بسته شدن سوپاپها اهمیت زیادی داشته و در استفاده بهینه از سوخت و ایجاد حداکثر بازده موثر است . در این مقاله سعی شده عوامل موثر بر تعیین و تنظیم تایمینگ سوپاپها هر چند بطور اجمالی مورد بررسی قرار گیرد .

● بسته شدن سوپاپ ورودی :

سوپاپ ورودی معمولا چند درجه ( منظور از چند درجه ، مقدار زاویه دوران میل لنگ است ) بعد از پائین ترین وضعیت ممکنه پیستون در داخل سیلندر و در حالی که پیستون برگشت به سمت بالا را در داخل سیلندر آغاز نموده ، بسته میشود ،چرا ؟

به نظر میرسد اگر سوپاپ ورودی در حالی که پیستون به سمت بالا در حال حرکت است باز بماند مقدار زیادی از مخلوط هوا و سوخت از مسیر ورود به بیرون رانده شود ، ولی در عمل چنین اتفاقی رخ نمی دهد ، زیرا با توجه به سرعت بسیار زیاد ورود مخلوط به سیلندر ( حدود ۸۰۰ کیلومتر در ساعت ) ، مخلوط انرژی جنبشی پیدا کرده و بعد از رسیدن پیستون به پائینترین وضعیت در داخل سیلندر جریان آن ادامه پیدا کرده و حتی اندکی پس از شروع مرحله بالا رفتن پیستون جریان ادامه دارد . این مرحله تا ابد ادامه پیدا نمیکند و پیستون بالا رونده در مقطعی خاص و در صورتی که سوپاپ ورودی باز باشد به انرژی جنبشی مخلوط غلبه کرده و آنرا به داخل مسیر ورودی سیلندر پس میزند .

پس ، بهترین وضعیت پر شدن یا اشباع سیلندر هنگامی صورت میگیرد که بسته شدن پیستون تا لحظات اولیه پس زدن مخلوط به تعویق افتد ، یعنی ضمن بهره گیری از حداکثر ( انرژی جنبشی ) مخلوط ، از هدر رفتن آن جلوگیری شود و سیلندر تا حد اکثر ممکن از مخلوط پر شود .

● باز شدن سوپاپ اگزوز :

اگر سوپاپ ورودی بعد از رسیدن پیستون به پائین ترین وضعیت ممکنه (TDC) در داخل سیلندر بسته نشده باشد و یا سوپاپ اگزوز که قبلا راجع به آن گفتیم در هنگام رسیدن پیستون به پائین ترین وضعیت ممکن باز شود چه اتفاقی خواهد افتاد ؟ اگر معتقدید که چنین اتفاقی ممکن نیست ، درست حدس زده اید . در واقع سوپاپ اگزوز قبل از رسیدن پیستون به پائین ترین وضعیت ممکن ، باز میشود . پیستون در مرحله تولید نیرو تحت تاثیر گازهای گرم به پائین رانده شده و نیروی تولید شده خودرو را به جلو می راند . با این تفاسیر چرا بعضا طراحان و مهندسین سعی دارند تا سوپاپ اگزوز کمی زودتر باز شده و مقداری از فشار داخل سیلندر کم شود؟

برای درک بهتر دلیل باز شدن سوپاپ اگزوز کمی قبل از رسیدن پیستون به پائین ترین وضعیت ممکن ، باید اشاره ای به مرحله بعدی که مرحله تخلیه سیلندر است داشته باشیم، تخلیه گازهای خروجی از طریق سوپاپ اگزوز ، در هنگام بالا آمدن پیستون نیازمند نیرو میباشد ، که این نیرو توسط میل لنگ وارد میگردد ، اگر سوپاپ اگزوز هنگامی که هنوز مقداری فشار حاصل از احتراق در سیلندر باقی مانده باز شود ، باعث می گردد که مقداری از گازهای حاصل از احتراق تحت تاثیر این فشار قبل از حرکت پیستون به بالا از سیلندر خارج شوند . با کاهش مقدار گازها ، نیروی مورد نیاز برای تخلیه سیلندر کم شده و نتیجتا بازده موتور افزایش پیدا می کند

● Overlap یا باز بودن همزمان سوپاپها:

پیستون در مسیر خود به سمت بالاترین وضعیت ممکن الباقی گازهای حاصل از احتراق را به بیرون می راند . جریان گازهای خروجی نیز مثل جریان هوای ورودی دارای انرژی جنبشی است یعنی اینکه حتی بعد از رسیدن پیستون به بالاترین وضعیت ممکن و شروع مرحله پائین آمدن پیستون جریان گاز خروجی ادامه دارد ، بدین ترتیب میتوان بسته شدن سوپاپ را تا بعد از رسیدن پیستون به بالاترین وضعیت ممکن به تعویق انداخت .

لازم بیادآوری است که هدف مکش بیشترین حجم مخلوط هوا و سوخت میباشد زیرا نیروی موتورهای درون سوز از احتراق مخلوط سوخت و هوا در داخل سیلندر ایجاد میگردد . بهترین مکش هنگامی صورت میگیرد که سوپاپ ورودی قبل از رسیدن پیستون به بالاترین وضعیت ممکن باز شود . در این لحظه سوپاپهای ورودی و سوپاپهای اگزوز به طور همزمان باز میباشند که این مرحله را Overlap یا مدت زمان باز بودن همزمان سوپاپهای ورودی و خروجی می نامند .

در اینجا این سؤال مطرح میشود که چرا گازهای خروجی که توسط پیستون به بیرون رانده میشوند ، وارد منیفولد ورودی نمیگردند ، جواب این است که طراحی مناسب منیفولد اگزوز و فشار نسبی کمتر داخل آن باعث میشوند که گازهای خروجی تحت تاثیر فشار کم منیفولد خروجی ( اگزوز ) افزایش سرعت پیدا کرده و از سیلندر خارج گردند ، انرژی جنبشی گازهای خروجی نیز بنوبه خود باعث کاهش فشار داخل سیلندر و مکش بیشتر مخلوط هوا و سوخت به داخل آن میگردند .

لحظه بسته شدن سوپاپ ورودی مهمترین نکته در تایمینگ میل سوپاپ است ، هر چند که تمام مراحل آن از اهمیت به سزائی برخوردارند . به عنوان مثال تایمینگ صحیح باز شدن سوپاپ خروجی در واقع نقطه تعادلی از کاهش مقدار کمی از نیروی تولید شده در مرحله تولید نیرو و کاهش مقداری از بار گازهای خروجی در مرحله تخلیه است ، طول مدت Overlap نیز شدیدا در دور موتور تاثیر گذار است . در موتورهائی که مجهز به سیستم تایمینگ سوپاپ معمولی هستند ، رابطه بین تایمینگ سوپاپها ثابت است . در موتورهائی که دارای یک میل سوپاپ هستند این مسئله به شکل بادامکهای روی میل سوپاپ بستگی داشته و در موتورهای مجهز به دو میل سوپاپ به زاویه میل سوپاپها نسبت به یکدیگر بستگی دارد ( در هنگام تنظیم تایمینگ در موتورهای مجهز به دو میل سوپاپ در بالای سر سیلندر (DOHC) ، پرش یک دندانه فولی سر سیلندر باعث تغییر در میزان Overlap میگردد ) . تایمینگ سوپاپها بستگی زیادی به انرژی جنبشی جریان گاز دارد ، لازم به ذکر است که هر چقدر سرعت جریان گاز بیشتر شود ، انرژی جنبشی آن به همان نسبت افزایش پیدا میکند . بدین ترتیب تغییر تایمینگ با توجه به سرعت ( دور ) موتور ، مزیتهای زیادی در بر دارد . با استفاده از این سیستم میتوان جریان گازهای ورودی و خروجی را در تمام دورهای موتور به بهترین نحو تنظیم نمود و نتیجتا گشتاور بیشتری را در تمام دورهای موتور ایجاد کرد و باعث گسترش دامنه و محدوده تولید نیروی موتور گردید .

● تایمینگ متغیر سوپاپ :

انواع سیستمهای تایمینگ متغیر سوپاپ مختلفی وجود دارند که تفاوتهای مکانیسم های عملکردی آنها نسبت به عملکرد کلی شان از اهمیت کمتری برخوردار است . تا چند وقت پیش در اکثر سیستمهای تایمینگ متغیر میل سوپاپ ، تنها یکی از دو میل سوپاپ موتور متغیر بود که البته این تغییر تنها به میزان یک پله انجام می گرفت . در این سیستم در زمان افزایش دور موتور و یا در محدوده مشخصی از آن ، ECU ( واحد کنترل الکترونیکی ) تایمینگ میل سوپاپ را تغییر میدهد و بدین ترتیب یکی از میل سوپاپها در وضعیت آوانس یا ریتارد قرار میگیرد .

در خیلی از موتورهائی که مجهز به دو میل سوپاپ در سر سیلندر میباشند (DOHC) این نوع سیستم باعث میگردد تایمینگ سوپاپهای اگزوز ( بر خلاف تصور عمومی که حاکی از اهمیت بیشتر سوپاپهای ورودی است ) تغییر پیدا کند ، البته در برخی انواع نادرتر ، تایمینگ سوپاپهای ورودی تغییر میکند .

نمونه ای از نوع دوم در برخی اتومبیلهای پورشه مشاهده میگردد . در یکی از مدلهای Porsche ۹۱۱ که مجهز به سیستم Vario Cam است ، این سیستم باعث میگردد تا تایمینگ سوپاپ ورودی بعد از رسیدن دور موتور به ۱۳۰۰ دور در دقیقه ، ۲۵ درجه تغییر کند و نتیجتا محفظه احتراق بهتر پر و خالی شود و گشتاور افزایش پیدا کند . بعداز رسیدن دور موتور به حد ۵۹۲۰ دور در دقیقه ، تایمینگ ۲۵ درجه کاهش پیدا میکند و به حد اولیه ( دور آرام ) باز می گردد و عملکرد موتور در دور موتور بالا را بهبود می بخشد . در مواقعی که درجه حرارت روغن موتور بالا رفته باشد این تغییر در دور موتور ۱۵۰۰ دور در دقیقه انجام می گیرد .

سیستمهای اولیه که در آن تنها تایمینگ یک میل سوپاپ تغییر پیدا میکند هر چند که بهتر از سیستمهای تایمینگ ثابت عمل میکنند ، با این وجود کاملا قانع کننده نیستند . موتورهای مجهز به این سیستم تنها در دو حالت و دور موتور خاص دارای عملکرد بهینه هستند . واضح است که تغییرات کوچک و متعدد تایمینگ حتی اگر در مورد یکی از میل سوپاپها اعمال شود بهتر است و اگر تایمینگ هر دو میل سوپاپ قابل تغییر باشد نور علی نور خواهد بود . دراین حالت تایمینگ هر دو میل سوپاپ دائما با توجه به شرائط عملکرد موتور ، در حال تغییر خواهند بود .

BMW اولین شرکت بود که از سیستم دو میل سوپاپ متغیر استفاده نمود و آنرا Double Vanos نامید ، ( سیستم Single Vanos آنها تنها بر یک میل سوپاپ تاثیر گذار بود ) . در موتورهای مجهز به Double Vanos ، تایمینگ هر یک از میل سوپاپها تا ۶۰ درجه تغییر میکند ، البته در موتورهای V۸ مدل M۵ میل سوپاپ ورودی تا ۵۴ درجه و میل سوپاپ اگزوز " تنها " ۳۹ درجه قابل تنظیم است و بدین ترتیب Overlap ( مدت زمان باز بودن همزمان سوپاپهای ورودی و خروجی ) از ۸۰ درجه تا ۱۲- درجه قابل تنظیم است . منظور از ۱۲- درجه این است که سوپاپهای اگزوز ۱۲ درجه قبل از باز شدن سوپاپهای ورودی بسته میشوند .

● لیفت (lift)متغیر سوپاپ :

سیستم VTEC ساخت HONDA از این جهت مشهور است که در آن لیفت و تایمینگ سوپاپ قابل تغییرند . در سیستم HONDA ، میل سوپاپهای هر سیلندر دارای دو بادامک بلند اضافی و دو انگشتی اضافی میباشند که در دور موتورهای پائین هرز میگردند . در دور موتور خاص ( معمولا دور موتور بالا ) پیمهای هیدرولیکی که بطور الکترونیکی کنترل میشوند هر سه انگشتی را به یکدیگر قفل کرده و نتیجتا بادامکهای بلندتر وارد عمل میشوند . بدین ترتیب تغییر تایمینگ و لیفت سوپاپ در یک مرحله صورت میگیرد و باعث تغییر عمده ای در عکس العمل موتور میگردد .

موتور ۲ZZ – GE تویوتا با حجم cc ۱۸۰۰ که در نسل آخر تویوتا سلیکا مورد استفاده قرار گرفته است نیز از تایمینگ و لیفت متغیر سوپاپ بهره میبرد . سیستم لیفت متغیر تویوتا هم بر سوپاپهای ورودی و هم بر سوپاپهای اگزوز تاثیر گذار است ، در این موتور تنظیم لیفت بلند میل سوپاپ در ۶۰۰۰ دور در دقیقه فعال میشود . بادامکهای بلند ، لیفت سوپاپ ورودی را ۵۴ درصد افزایش داده و به mm ۱۱.۲ میرسانند ، لیفت سوپاپ اگزوز نیز با ۳۸ درصد افزایش به mm ۱۰ میرسد .

میل سوپاپهائی که دارای لیفت زیاد هستند ، باعث افزایش مدت زمان باز ماندن سوپاپ ورودی میگردند ، بدین ترتیب هر Overlap سوپاپها از چهار درجه ( در حالت تنظیم ورودی کاملا ریتارد و لیفت دور پائین ) و ۹۴ درجه ( در حالت فول آوانس و لیفت دور بالا ) متغیر است . Overlap ۹۴ درجه معمولا در موتورهای کاملا مسابقه ای (Full race) به چشم می خورد . لازم به ذکر است نسل قبلی تویوتا سلیکا (Celica) که مجهز به موتور ۵S – FE و تنها دارای Overlap ۶ درجه بود و موتور اسپرتی cc ۲۰۰۰ با نام ۳S – GE در اولین مدل سلیکا دیفرانسیل جلو تنها ۱۴ درجه Overlap داشت

تایمینگ میل سوپاپ ورودی با توجه به دور موتور ، وضعیت پدال گاز ، زاویه سوپاپ ورودی ، درجه حرارت مایع خنک کننده موتور و حجم هوای ورودی تغییر میکند . تایمینگ میل سوپاپ ورودی در هنگام آغاز به کار موتور ( استارت ) ، سرد بودن موتور ، دور آرام و خاموش کردن موتور ، تا حد ممکن ریتارد میشود . یک پیم کنترل کننده تایمینگ میل سوپاپ را در هنگام استارت و در مرحله پس از آن قفل مینماید تا جائی که فشار روغن مناسب برقرار شود  این تدبیر برای جلوگیری از سر و صدای اضافی موتور اتخاذ شده است .

در سیستم VVTI تویوتا ، تایمینگ میل سوپاپ تا ۴۳ درجه نسبت به زاویه میل لنگ متغیر است . البته سیستم لیفت متغیر نیز در طول مدت زمان باز بودن سوپاپ تاثیر گذار است و بدین ترتیب تایمینگ را به ۶۸ درجه میرساند  با توجه به اینکه در وضعیت حداکثر ریتارد سوپاپ ورودی در دور موتور متوسط ، تایمینگ ۱۰- ۱۰ درجه قبل از TDC تا حداکثر آوانس سوپاپ ورودی در دور بالا که ۵۸ درجه قبل از TDC  بالاترین وضعیت قرار گرفتن پیستون در سیلندر  است متغیر می باشد  .

سیستم لیفت متغیر از مکانیسم تعویض بادامک برای افزایش لیفت سوپاپهای ورودی و خروجی بعد از رسیدن دور موتور به ۶۰۰۰ دور در دقیقه استفاده میکند . این سیستم هیدرولیکی توسط ECU موتور که بخشی از سخت افزار کنترل هیدرولیکی آن با سیستم VVTI مشترک است استفاده میکند . اطلاعات ورودی های آن عبارتند از : زاویه و دور میل لنگ، حجم جریان هوا ، وضعیت دریچه گاز ، زاویه میل سوپاپ ورودی و درجه حرارت مایع خنک کننده . سیستم لیفت متغیر قبل از افزایش درجه حرارت مایع خنک کننده تا ۶۰ درجه سانتیگراد فعال نمیشود . این مکانیسم شامل میل سوپاپها با دو دست بادامک میباشد که یک دست آن برای دور پائین تا دور متوسط است و سری دوم برای دورهای بالاتر موتور به کار میرود ( لیفت بالا ) . کل سیستم شامل هشت انگشتی برای هر جفت سوپاپ ، دو انگشتی ( که در طرف داخلی میل سوپاپها قراردارند ) و یک دریچه کنترل روغن که در انتهای میل سوپاپ ورودی قرار دارند ، میباشد .

با وجود اینکه این نوع سیستمهای تایمینگ و لیفت متغیر تک مرحله ای باعث افزایش قدرت میگردند ، با این حال در کاربرد واقعی بسیار خام عمل مینمایند ، به عنوان مثال تغییر تک مرحله ای در گشتاور موتور در یک موتور توربوچارج شده قابل تحمل نمیباشد .

● تایمینگ و لیفت متغیر سوپاپ :

چند خودرو ساز دیگر نیز از تغییر تایمینگ و لیفت تک مرحله ای استفاده مینمایند . جدیدا BMW سیستم Valvetronic را ارائه نموده که تحولی چشمگیر در این رابطه است . این سیستم به طور نامحسوس و غیر منقطع تایمینگ را در یکی از میل سوپاپها و لیفت سوپاپهای ورودی را تغییر میدهد . جالب ترین نکته در این سیستم عدم استفاده از پروانه دریچه گاز است زیرا موتور بازده حجمی خود را با تغییر لیفت سوپاپ ورودی تنظیم مینماید .

سیستم Valvetronic بر گرفته از سیستم Double Vanos ساخت همین شرکت است که تایمینگ میل سوپاپهای ورودی و خروجی ( اگزوز ) را به طور غیر منقطع تغییر میدهد و علاوه بر آن با استفاده از یک اهرمی که بین میل سوپاپ و سوپاپهای ورودی قرار دارد ، لیفت سوپاپهای ورودی را نیز تغییر میدهد . محور مخصوصی فاصله اهرم را از میل سوپاپ تغییر میدهد ، وضعیت محور فوق توسط یک سیستم الکتریکی تعیین میشود . وضعیت اهرم در واقع لیفت را به دستور سیستم مدیریت موتور کوچک یا بزرگ مینماید .

سیستم Valvetronic تنها از لحاظ عدم قابلیت لیفت سوپاپهای خروجی از سیستمهای الکترونیکی پنوماتیک ( بادی ) مورد استفاده در موتورهای مسابقه ای F۱ ، که عملکرد سوپاپها به طور مستقل از هم و به طور انفرادی کنترل می کنند ، کم قابلیت تر است .

پس نتیجه میگیریم هر گونه قابلیت تغییر در تایمینگ با لیفت سوپاپ برای بهبود قابلیت تنفس       ( تبادل هوا ) در هر محدوده عملکرد موتور باعث بهبود قابلیتهای آن میگردد . هر چقدر تنظیمات دقیق تر و تعداد سوپاپهای قابل تنظیم بیشتر باشد ، نتیجه نهائی بهتر خواهد شد و علاوه بر افزایش بازده باعث افزایش نرمی کارکرد و تسریع و بهبود عکس العمل موتور در تمام محدوده دور موتور آن میگردد . در موتورهای معمولی تغییر زاویه میل سوپاپ و افزایش آوانس باعث بهتر شدن بازده موتور در دور بالا میشود . هر چند که عملا نرمی کارکرد و بازده موتور را در دور پائین و دور متوسط بازده مختل میکند ( مثل میل سوپاپهائی که اصطلاحا به آنها فول ریس گفته میشود ). در نقطه مقابل این نوع میل سوپاپها انواع معمولی قرار دارند که با وجود نرمی عملکرد در دور پائین و متوسط قادر به ارائه حداکثر بازده موتور در دور بالا هستند که به آنها انواع شهری یا معمولی گفته می شود.

سیستمهای متغیر امروزی که در این مقاله سعی نمودیم نگاهی هر چند کلی به سیر تکامل و آخرین تحولات آن داشته باشیم در واقع حداکثر بازده موتور را چه در دور پائین و متوسط و چه در دور بالا ایجاد مینماید. ضمن آنکه نرمی عملکرد موتور در دور آرام و راحتی استارت آن در سرما و گرما را تضمین می نماید.